“Deklarata e ambasadorit rus në Mal të Zi, Vladislav Maslenikov, se zgjerimi i Bashkimit Evropian në Ballkanin Perëndimor nënkupton tërheqjen e këtyre vendeve në një konfrontim me Rusinë, është e pabazë dhe e pasaktë”, tha Bashkimi Evropian për Radion Evropa e Lirë.
Departamenti Amerikan i Shtetit i tha Radios Evropa e Lirë se është pikërisht ndikimi i Rusisë në Ballkanin Perëndimor që tregon urgjencën dhe rëndësinë e anëtarësimit të shteteve të Ballkanit në BE.
Përkatësisht, në një intervistë për gazetën ruse “Izvestia”, e cila është publikuar në faqen e ambasadës ruse, Maslenikov për herë të parë “kërcënoi” me konfrontim me vendet e Ballkanit Perëndimor për shkak të rrugës së tyre evropiane.
Radio Europa e Lirë shkruan se Rusia deri më tani e ka vlerësuar si kërcënim vetëm zgjerimin e NATO-s.
“Ne nuk i kundërshtuam valët e mëparshme të zgjerimit. Tani situata është ndryshe, BE-ja është ndryshe, ajo ka pësuar mutacion në mbështetje të NATO-s, zbaton një linjë agresive anti-ruse dhe merr pjesë aktive në konfrontimin hibrid me vendin tonë. Zgjerimi i BE-së në Ballkan nënkupton përfshirjen e vendeve të rajonit në konfrontim me Rusinë”, shpjegoi Maslenikov.
REL ka dërguar kërkesë për koment në Qeverinë e Malit të Zi, Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Ministrinë e Integrimeve Evropiane, por nuk ka marrë përgjigje. Nga zyrtarët, vetëm ministri i Mbrojtjes Dragan Krapoviç u identifikua në konferencën për shtyp të 22 shkurtit, duke thënë se kjo nuk është asgjë e re.
“Rusia vazhdimisht përpiqet të dëmtojë rrugën evropiane të rajonit drejt BE-së përmes llojeve të ndryshme të ndikimit. Për Qeverinë nuk është e rëndësishme që ne ta diskutojmë atë”.
Departamenti i Shtetit i tha RSE se ata mbështesin plotësisht anëtarësimin e Malit të Zi dhe vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor në BE.
“Lufta e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës dhe përpjekjet e saj dashakeqe në Ballkanin Perëndimor theksojnë urgjencën dhe rëndësinë e këtyre prioriteteve. Vendet e Ballkanit Perëndimor, si dhe e gjithë Evropa, janë thellësisht të interesuara për rezultatin e luftës së Rusisë kundër Ukrainës, e cila kërcënon themelet e rendit dhe sigurisë ndërkombëtare të vendosur”.
Kjo është arsyeja pse është thelbësore që ne të vazhdojmë të qëndrojmë së bashku përballë agresionit të Rusisë, thanë ata në përgjigjen e tyre ndaj REL.
Ambasadori rus Maslenikov, në përputhje me politikën e zakonshme të Kremlinit, shtrembëron faktet dhe shpik lidhje midis çështjeve që nuk kanë lidhje, tha zëdhënësi i BE-së Peter Stano për RSE.
“Zgjerimi i BE-së është një politikë që ka të bëjë vetëm me BE-në dhe vendet që aspirojnë t’i bashkohen, nuk ka të bëjë fare me Rusinë. Prandaj, Rusia nuk ka të drejtë apo arsye të komentojë vendimet politike të shteteve sovrane.”
Siç thotë ai, agresioni i Rusisë kundër Ukrainës tregon një shembull klasik të agresionit perandorak dhe kolonial, duke u mohuar vendeve lirinë për të zgjedhur se ku duan t’u përkasin.
“E vetmja që kërkon konfrontim me Evropën është Rusia, sepse ajo nuk dëshiron të pranojë se bota e shekullit të 21-të është një botë e lirisë së zgjedhjes dhe pavarësisë së shteteve”.
Nga rruga, në përgjigje të agresionit rus kundër Ukrainës, Bashkimi Evropian prezantoi 13 paketa sanksionesh ndaj Rusisë, duke mbuluar një gamë të gjerë fushash, duke përfshirë tregtinë, financat, teknologjinë, vizat.
Mali i Zi, i cili është kandidat për anëtarësim, ka harmonizuar politikën e tij të jashtme me BE-në lidhur me sanksionet.
Ivana Stradner, bashkëpunëtore hulumtuese në Fondacionin për Mbrojtjen e Demokracisë nga Uashingtoni, thotë për Radion Evropa e Lirë se mesazhe të tilla tregojnë frikën e Moskës zyrtare se hyrja e vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE do të reduktonte ndikimin rus në rajon.
“Megjithëse presidenti rus Vladimir Putin do të ishte i lumtur të kishte përfaqësuesit e tij në BE, siç është kryeministri hungarez Viktor Orbán, i cili mbështet pranimin e Serbisë në mënyrë që të zgjerojë rrethin e aleatëve autoritarë dhe të vazhdojë të minojë unitetin e Unionit”.
Ajo nuk u befasua nga mesazhi i ambasadorit rus sepse, siç thotë ajo, Moska ende luan një rol të madh në proceset politike në Mal të Zi.
“Nëse Rusia kundërshtoi haptazi hyrjen e Malit të Zi në NATO dhe që atëherë nuk ka pushuar së ndërhyri në politikën e saj të brendshme dhe duke minuar sistemin e saj, është e natyrshme që ajo të kundërshtojë gjithashtu zgjerimin e BE-së”.
‘Kërcënimet më të qarta’ deri më tani:
Mesazhet e Maslenikovit ishin të pritshme, edhe pse ishin të qarta për herë të parë, i tha Radios Evropa e Lirë diplomati malazez dhe ish-ambasadori Zheljko Peroviç:
Presionet delikate kanë vazhduar për një kohë të gjatë, por tani Maslenikov, duke përmendur mundësinë e konfrontimit midis vendeve të Ballkanit dhe Rusisë, është më i shprehuri në këto kërcënime. Peroviç beson se as koha e deklaratës nuk është e rastësishme.
“Ushtria ruse po përparon në Ukrainë dhe kështu tensionet në Ballkanin Perëndimor, zona më e cenueshme, po rriten në mënyrë sinkronike”.
Peroviç pret që Qeveria dhe lidershipi shtetëror të përcaktohen qartë sipas mesazheve kërcënuese të ambasadorit rus.
“Pres që kryeministri Spajiq dhe presidenti Milatoviç, e përjashtoj qëllimisht kryeparlamentarin Andrija Mandiq , do të bëjnë përpjekje të mëdha për ta penguar një gjë të tillë. Të dy e kanë gojën plot BE dhe NATO, ndaj pres që të veproni në përputhje me rrethanat”.
Ai nuk përjashton presione dhe kërcënime të reja, por, siç thotë ai, rrjedha dhe epilogu varet nga autoritetet, duke theksuar se mosinteresimi i kryeministrit Spajiq për çështje të rëndësishme shtetërore është i papranueshëm .
Peroviç beson se Moska dëshiron të përshpejtojë proceset e krijimit të një “bote serbe” që është “nën ndikimin e drejtpërdrejtë të Kremlinit”.
Termi “botë serbe” i referohet ideologjisë së bashkimit të të gjithë serbëve kudo që jetojnë. Ajo u krijua sipas modelit të “botës ruse”, e cila shërbeu për përhapjen e kulturës jashtë Rusisë, kudo ku flitet gjuha ruse.
Moska zyrtare është në marrëdhënie të ngushta politike me bartësit e ideologjisë së “botës serbe”, siç është Milorad Dodik, presidenti i Republika Srpska, një nga BiH. entitet, dhe ish-ministri i Mbrojtjes i Serbisë, Aleksandar Vulin.
Dodik dhe Vulin janë nën sanksionet e SHBA-së, i pari për shkak të pretendimeve secesioniste dhe i dyti për shkak të, ndër të tjera, lidhjeve me Moskën.
Si Peroviç ashtu edhe Stradner përmendin si shembullin më drastik të ndërhyrjes ruse tentativën për “grusht shteti” në ditën e zgjedhjeve, tetor 2016, me synimin për të parandaluar anëtarësimin e Malit të Zi në NATO.
Konkretisht, dy shtetasit rusë Eduard Shišmakov dhe Vladimir Popov, tetë shtetas serbë dhe liderët e Frontit Demokratik pro-rus Milan Knezheviç dhe Andrija Mandiq po përgatisnin një ndryshim të dhunshëm të pushtetit sipas gjetjeve të Prokurorisë Speciale. Ata u dënuan në procedurën e shkallës së parë, të cilat u anuluan dhe u kthyen për rigjykim.
Se gjatë asaj periudhe Fronti Demokratik financohej nga Rusia, u konfirmua nga një burim i administratës amerikane në një konferencë në shtator 2022, duke iu referuar gjetjeve të tyre të inteligjencës.
Ndërkohë, kjo parti pro-ruse fitoi pushtetin në zgjedhjet e vitit 2020 me dy të tjera dhe Andrija Mandiq, lideri i DF-së, u zgjodh kryetar i Parlamentit të Malit të Zi vitin e kaluar.
Ivana Stradner thotë se për të ndaluar zgjerimin e BE-së në rajon, Moska përdor operacionet e informacionit për të nxitur tensione etnike dhe konflikte të ngrira.
“Kjo strategji shihet lehtësisht në çështjen e Kosovës si dhe në kërcënimet e fundit secesioniste nga Dodik. Nuk duhet të harrojmë Maqedoninë e Veriut dhe se si Rusia po përdor vonesën e anëtarësimit të Maqedonisë së Veriut në BE dhe polarizon njerëzit përmes operacioneve të informacionit”.
Ajo gjithashtu thekson ndarjen në Mal të Zi në lidhje me mbështetjen për Moskën:
“Megjithëse qeveria e re në Malin e Zi flet me entuziazëm për anëtarësimin në BE në 2028, vendi është jashtëzakonisht i polarizuar, të cilin Rusia po e përdor përmes përfaqësuesve nga Serbia për të bërë gjithçka që është e mundur për t’i penguar ata të anëtarësohen në BE. Moska vazhdon të luajë një rol të madh në proceset politike në Mal të Zi”.
Ajo vlerëson se Ballkani Perëndimor është jashtëzakonisht kompleks dhe se zgjerimi drejt BE-së nuk i përshtatet as Serbisë dhe as Rusisë.
“Kjo do të thotë t’i hiqet Vuçiçit fuqia për t’u paraqitur si garanci e paqes në sytë e Perëndimit. Vuçiçashtu si Putini, ka frikë nga përhapja e demokracisë në lagjen e tij dhe minon proceset demokratike në mënyrë që të mos duket më e keqja në sytë e Perëndimit. Pra ai mund të thotë ‘Serbia nuk është demokratike’ por e shihni, as vendet përreth nuk janë”.
Pas fillimit të luftës në Ukrainë, u hapën negociatat e anëtarësimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Bosnja dhe Hercegovina mori statusin e kandidatit dhe Kosova aplikoi për anëtarësim në BE në fund të vitit 2022.
REL nuk mori përgjigje nga asnjë prej këtyre vendeve kur u pyet për të komentuar deklaratën e Maslenikov. Mali i Zi filloi negociatat me BE-në në vitin 2012 dhe Serbia dy vjet më vonë.
Top Channel
