Në gusht, Pakistani u shkatërrua nga përmbytjet katastrofike. Shirat e paprecedentë të musonit vranë më shumë se 1,500 njerëz dhe lanë vendin e përmbytur me dëme ekonomike që tejkalojnë 30 miliardë dollarë.
Brenda një muaji, një studim shkencor kishte arritur në përfundimin se reshjet e larta të shiut mund të rriteshin nga ndryshimet klimatike.
Lidhja midis emetimeve të gazeve serrë dhe ngjarjeve ekstreme të motit që ndodhin tashmë sot është tashmë e vendosur mirë. Ngjarjet si përmbytjet e Pakistanit, ciklonet e Madagaskarit dhe thatësira e Somalisë po bëhen më intensive dhe më të shpeshta për shkak të ndryshimeve klimatike.
Ato kanë sjellë vdekje dhe shkatërrim, njëkohësisht kanë lënë shumë vende të përballen me dëme të mëdha ekonomike, duke i zhytur në borxhe.
Për më tepër, sipas BBC këto ndikime vetëm sa do të përkeqësohen. Nëse temperaturat globale do të rriteshin me 2,9 gradë Celsius, GDP-ja (Produkt i Brendshëm Bruto) mesatare e 65 vendeve më të rrezikuara nga klima në botë do të bjerë me 20% deri në vitin 2050 dhe 64% deri në vitin 2100.
Duke qenë se kërcënime të tilla klimatike bëhen një pjesë më e madhe e jetës sonë, shumë argumentojnë se vendet dhe kompanitë përgjegjëse për ndotjen në radhë të parë duhet të jenë ato që paguajnë faturën.
Diskutimi se kush duhet të paguajë për humbjet dhe dëmet e klimës është bërë një çështje e madhe gjeopolitike dhe pritet të jetë në krye të axhendës në bisedimet e ardhshme të klimës Cop27 në Sharm el-Sheikh, Egjipt këtë nëntor.
Deri në vitin 2030, vendet e cënueshme mendohet se do të përballen me 290-580 miliardë dollarë në dëmtime të mbetura vjetore klimatike.
Këto dëme nuk mund të parandalohen me masa për t’u përshtatur me kërcënimet klimatike. Deri në vitin 2050, kostoja totale e humbjes dhe dëmtimit mund të rritet në 1-1,8 trilion dollarë.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres, i cili është bërë gjithnjë e më i hapur për padrejtësitë e ndryshimeve klimatike vitet e fundit, e ka përshkruar krizën klimatike si një “studim rasti në drejtësinë morale dhe ekonomike”.
Ai argumenton se “ndotësit duhet të paguajnë” sepse “vendet e cënueshme kanë nevojë për veprime kuptimplota”.
Përgjegjësia për ndryshimet klimatike mund të shihet në disa nivele të ndryshme, veprimet e qeverive, kompanive, komuniteteve dhe individëve mund të lidhen të gjitha me emetimet.
Një studim i publikuar në fillim të këtij viti nga Kolegji Dartmouth në New Hampshire, në SHBA, dha vlerësimin e parë të përgjegjësisë së vendeve në nxitjen e krizës klimatike.
Ai arriti në përfundimin se emetimet nga SHBA, emetuesi më i madh historik në botë, i kushtuan botës më shumë se 1.9 trilion dollarë dëme klimatike ndërmjet viteve 1990 dhe 2014.
Katër emetuesit e ardhshëm më të mëdhenj (Kina, Rusia, India dhe Brazili) shkaktuan një më tej 4.1 trilion dollarë në humbje ekonomike globale në të njëjtën periudhë kohore.
Kompanitë e karburanteve fosile po mbahen gjithashtu gjithnjë e më shumë përgjegjëse për emetimet e tyre të gazeve serrë.
Një raport i vitit 2017 nga CDP, një organizatë jofitimprurëse, zbuloi se vetëm 100 kompani të karburanteve fosile janë përgjegjëse për prodhimin e 71% të të gjithë gazeve serrë globale të emetuara që nga viti 1988.
Një raport tjetër nga konsulenca Profundo dhe jofitimprurës Transport dhe Mjedis përfundoi se pesë kompanitë më të mëdha të Evropës Kompanitë kryesore të naftës janë përgjegjëse për rreth 13 trilion dollarë dëme në 30 vitet e fundit, duke përfshirë ndotjen, përkeqësimin e shëndetit publik dhe emetimet e karbonit.
Këto kompani nxjerrin fitime të mëdha nga nxjerrja dhe shitja e lëndëve djegëse fosile, të cilat kanë nxitur rritjen e temperaturave dhe kanë përkeqësuar ngjarjet ekstreme të motit.
Qeveritë do të luanin një rol të rëndësishëm në rishpërndarjen e parave në këto mënyra, por gjykatat janë një tjetër rrugë e rëndësishme përmes së cilës viktimat e fatkeqësive klimatike mund të kompensohen.
Nëse rastet gjyqësore dhe taksat do t’i bënin kompanitë e karburanteve fosile më të përgjegjshme për atë që merren. Po sa do të merret realisht në konsideratë kjo gjë ende nuk dihet.
I gjithë ky plan do të sjellë elementë pozitivë në përmirësimin e jetesës tek vendet që janë të prekura nga pasojat klimaterike. Ata do të kishin mundësi të përmirësonin shëndetësinë, njëkohësit të rregullonin edhe problematikat që janë krujuar me kalimin e kohëve si pasojë katastrofave natyrore.
Top Channel
