Një person nga shteti Kepi i Gjelbër u ndalua nga policia zvicerane në dimrin e viti 2019 sepse xhamat e makinës së tij ishin shkrirë vetëm pjesërisht. Vepra penale pati pasoja të gjera
Ishte ftohtë dhe ende herët në atë mëngjes dimri të vitit 2019 kur ai e gërvishti shtresën e akullit nga xhamat e makinës së tij, thotë Louis Fernandes. “I pastrova dritaret që të shihja qartë”. Më pas ai u nis për të punuar në Bulle FR.
Por nuk arriti shumë larg. Gjatë rrugës, policia e ndaloi dhe i kërkoi që të pastronte më mirë xhamat. Ai u dënua më vonë me një gjobë prej 300 frangash dhe një gjobë të kushtëzuar prej pesë tarifash ditore për shkrirjen e pjesshme të xhamit të përparmë dhe gjithashtu për shkrirjen pjesërisht të xhamit në anën e majtë, e cila do të zbatohet nëse ai përsëritet gjatë periudhës së provës prej dy vitesh.
Fernandes është i zemëruar për incidentin. “Unë kurrë nuk kam pasur ndonjë aksident, nuk kam pasur kurrë ndonjë gjobë për shpejtësi, kam marrë vetëm gjoba parkimi – por gjithmonë i kam paguar menjëherë”. Por gjoba me kusht do ta shoqëronte edhe më gjatë.
Fernandes erdhi në Zvicër nga Kepi i Gjelbër në Oqeanin Atlantik në vitin 2010 – me një vizë dhe shpresën për një jetë më të mirë. Pas vetëm disa muajsh, ai u martua me një grua zvicerane në Kantonin e Friburgut. Për shkak se ndihej rehat këtu, ai paraqiti një kërkesë për natyralizim të thjeshtuar në Sekretariatin Shtetëror për Migracionin (SEM) në vitin 2018, thotë Fernandes, transmeton portali Shtegu. Bashkëshortët e huaj të zviceranëve mund ta bëjnë këtë nëse ata kanë jetuar këtu për të paktën pesë vjet dhe martesa ekziston për tre vjet.
Fernandes ishte në humor të mirë që do të merrte pasaportën zvicerane. Por një vit e gjysmë pas dorëzimit të aplikimit, ai mori një letër nga SEM. Ajo thoshte se të huajt do të natyralizoheshin vetëm nëse do të silleshin në mënyrë shembullore sipas ligjit penal. Duke qenë se Fernandes ishte dënuar me një dënim me kusht për shkak të dritareve të ngrira, ai u këshillua të tërhiqte kërkesën e tij dhe të provonte përsëri pasi të kishte skaduar periudha e provës.
Fernandes i qëndroi kërkesës së tij – dhe u zhgënjye. Autoritetet e migracionit e refuzuan kërkesën e tij në qershor 2020. Arsyeja: shkelje e ligjit për qarkullimin rrugor. Përveç kësaj, njohuritë e tij të përgjithshme për Zvicrën janë të dobëta dhe ai ka vetëm pak kontakte me zviceranët.
Fernandes nuk e kupton dot vendimin edhe sot e kësaj dite: “E di që duhet të kisha pastruar më mirë xhamat, por tani ndjehem si një kriminel”.
Gjykata Federale Administrative në St. Gallen hodhi poshtë së fundmi ankesën e tij. Gjykatësit e kanë vlerësuar si një “vepër të vogël” në aktgjykim (F-3862/2020), por ende e konsiderojnë të saktë vendimin e autoriteteve të migracionit. Për shembull, Urdhëresa për të Drejtat e Qytetarëve përcakton se integrimi i suksesshëm nuk duhet të pranohet për sa kohë që periudha e provës nuk ka skaduar.
Avokati i Fernandes, Pierre Serge Heger, e konsideron përmbajtjen e vendimit qesharak, por nuk e habit atë. Sepse kriteret e natyralizimit janë shtrënguar në ligjin e ri civil, i cili ka hyrë në fuqi në vitin 2018. “Gjyqtarët kanë zbatuar kriteret e rregullores dhe ato janë relativisht të qarta.
Fanny de Weck e sheh atë krejtësisht ndryshe. Avokatja është e specializuar në ligjin e migracionit dhe është aktiv në shoqatën “Vierviertel”, e cila është e angazhuar për natyralizim më të lehtë. Ajo thotë: “Gjyqtarët thjesht nuk e bënë punën e tyre.” Sipas mendimit të tyre, do të kishte qenë detyrë e gjyqtarëve që ta interpretonin çështjen në përputhje me kushtetutën, për shembull, të vlerësonin proporcionalitetin e vendimit. “Në vend të kësaj, gjyqtarët e përplasin çështjen si një makinë. Në aktgjykim as nuk pyet nëse vendimi është proporcional!”.
Gjithashtu, avokatja thekson se, sipas Gjykatës Federale, duhet bërë gjithmonë një vlerësim i përgjithshëm në rastin e natyralizimit. “Një kërkesë nuk mund të refuzohet për shkak të një gjëje të vogël të izoluar – si vozitja këtu me xhamin e përparmë jo plotësisht të shkrirë”.
Në fakt, vitin e kaluar Gjykata Federale zvicerane qortoi autoritetet në Arth SZ, të cilët i kishin mbajtur pasaportën zvicerane një italiani sepse nuk e dinin që arinjtë dhe ujqërit jetonin në të njëjtin rrethim në kopshtin zoologjik Goldau SZ. Gjykatësit federalë u shprehën se ishte e papranueshme të përqendrohej në një kriter të vetëm, siç është mungesa e njohurive gjeografike dhe kulturore, përveç rasteve kur kjo ishte e një rëndësie të madhe.
Për Louis Fernandez, argumenti ligjor është më pak i rëndësishëm sesa pasojat konkrete të vendimit. Ai thotë: “Kam paguar 900 franga për aplikimin e natyralizimit, një gjobë prej 300 frangash për shkak të xhamit të akullt, tarifave ligjore dhe kostove gjyqësore prej 1 000 frangash – dhe të gjitha për asgjë”.
Fernandes dhe avokati i tij nuk do ta çojnë çështjen në Gjykatën Federale zvicerane. Ndër të tjera, sepse periudha e provës skadoi në shkurt dhe Fernandez tani mund të paraqes një tjetër kërkesë për natyralizim të thjeshtuar. Aktualisht ai po shqyrton nëse do ta rifillojë procedurën.
