Kur u vra Iliasi i vogël (7) nga një pensioniste me thikë në Bazel tre vjet më parë, Zvicrën e përshkoi një valë tmerri. Prindërit e djalit është dashur të mësojnë të jetojnë me këtë humbje të tmerrshme. Gazeta “Blick” e ka vizituar familjen
Familja Mahmuti nga Bazeli arriti disi të mbijetojë. Lufta e saj për mbijetesë filloi tre vjet më parë kur i vdiq djali Iliasi (7). Djali u vra me thikë rrugës për në shkollë nga një pensioniste delirante (78). Rasti shkaktoi tmerr përtej kufijve kombëtarë. Që atëherë, asgjë nuk ka qenë e njëjtë për prindërit Samiren (28) dhe Valonin (35). “Blick” takoi familjen në shtëpinë e tyre të re në Bazel.
Biseda zhvillohet në oborrin e kompleksit të banimit, fëmijët më të mëdhenj Inasi (pothuajse 2) dhe Anuar (5) luajnë në këndin e lojërave. Më i vogli, Rejani (8 muajsh), është i sigurt në krahët e nënës së tij.
Pavarësisht lëvizjes dhe tre viteve që kanë kaluar nga krimi: Iliasi dhe vrasja janë gjithmonë aty, gjithmonë diku në fund të mendjes së tyre. “Ju kujtohen kudo. Jetojmë ende në të njëjtat lagje, kudo ka kujtime”, thotë babai Valoni. Anuari pesëvjeçar e kujton shumë vëllanë e tij të madh, thotë nëna e tij. “Sa herë që binte zilja, ai mendonte se do të vinte Iliasi. Por Iliasi nuk erdhi kurrë. Ai nuk do të kthehet kurrë”. Të flasësh për Iliasin pa lot është thuajse e pamundur për Samiren, edhe vite pas krimit.
Çifti nuk ka dashur ende të flasë me Anuarin e vogël për vrasjen e vëllait të tij. Por kjo doli e pamundur: “Sigurisht që fëmijët flasin në lagje dhe e bëjnë shumë drejtpërdrejt”, thotë Samirja. Vetë pesëvjeçari thotë: “Iliasi është në parajsë” dhe tregon lart. Ai e kupton: vëllai i tij i madh është zhdukur.
Pas krimit, familja psikiskisht ra në një greminë të thellë. Dhe edhe sot, bashkëshortët duhet të jenë gjithmonë të kujdesshëm për të qëndruar të sigurt. “Ne gjithmonë e mbështesim njëri-tjetrin. Njëri-tjetrit i thonë: Dil jashtë. Nuk duhet të ngecim mbrapa, edhe për fëmijët”, thotë Valoni.
Që kur Ilias vdiq, një mendim ka dominuar tek prindërit: dëshira për siguri. Gjithmonë ka frikë për fëmijët. Vendbanimi ku banon familja ka oborr me kopësht dhe kënd lojërash. “Fëmijët mund të luajnë këtu dhe unë i kam gjithmonë në sy. Unë kam nevojë për atë kontroll”. A do të arrijë t’i lërë përsëri fëmijët jashtë vetëm? Ajo e di që do t’i duhet në një moment, thotë Samire. ‘Por ende jo. Do të ndjehem gjithmonë keq”.
Është një ecje e vazhdueshme në litar: Iliasi duhet të ketë vendin e tij në familje, por pa u lënë çdo ditë në hije trishtimi. “Ne dhuruam apo donuam shumë nga gjërat e tij”, thotë babai, transmeton portali Shtegu. “Përveç kësaj, ka pasur gjithmonë tundimin: të nuhasësh përsëri rrobat e tij, të zhytesh në kujtime të mira. Kjo nuk është mirë”.
Prindërit e kanë vendosur Iliasin në disa nga fotot e reja familjare: “Ai është pjesë e jona. Kjo duhet të shfaqet edhe në albumin familjar”. Samirja madje ka kontaktuar policinë për të pyetur nëse mund ta bëjnë Iliasin të duket më i vjetër në foto duke përdorur softuerin e policisë. E kotë. “Do të doja të shihja se si do të dukej ai sot. Tani do të ishte dhjetë vjeç, tashmë një djalë i madh”, thotë Samirja dhe buzëqesh.
Familja Mahmuti kanë arritur t’i rikthehen jetës së përditshme. Vetëm pak muaj pas krimit, Valoni përfundoi praktikën e tij si infermier – sot ai nuk mund të shpjegojë më realisht se si ia doli. Ai punon në një shtëpi pleqsh dhe tani mund të përqendrohet përsëri. Gruaja e tij Samirja e flet shumë mirë gjermanishten zvicerane, edhe pse ajo erdhi në Zvicër vetëm si e rritur. Ajo ka krijuar një rreth të madh miqsh në lagje të cilët i japin mbështetje.
Dhe familja ka nevojë për mbështetje tani. Sepse të martën vrasja e fëmijës do të dalë sërish para gjykatës: Edhe familja Mahmuti edhe autori kanë apeluar vendimin. Autori, i cili në shkallë të parë është dënuar me paraburgim, kërkon të shpallet i pafajshëm. Familja është e shqetësuar për marrjen e dëmshpërblimit dhe kënaqësisë adekuate, siç shpjegon avokati i tyre Artan Sadiku: “Gjykata ka hedhur poshtë të gjitha kërkesat me arsyetimin se i akuzuari nuk ka pasuri. Kjo është një tallje”.
Artani e ka shoqëruar familjen që nga krimi – dhe këtë e bën pa pagesë. “Ky rast ka të bëjë gjithashtu me komponentin njerëzor”, thotë ai. Vrasja e një fëmije të pafajshëm e tronditi atë. Vetëm javën e kaluar ai ngriti një padi për detyrimin shtetëror, pak para skadimit të afatit të parashkrimit. Pyetja është: A mund të parandalohej akti brutal nga autoritetet?
Për familjen Mahmuti e gjithë kjo gjithsesi do të thotë se duhet ta shikojnë sërish në fytyrë autoren dhe të dëgjojnë monologët e saj të ngatërruar. ‘Por ne do ta bëjmë. Për ne është e rëndësishme edhe drejtësia”, thotë Valon Mahmuti. Do të kalojë shumë kohë derisa familja të gjejë paqe me situatën.
