PARIS, 1 janar /ATSH-AFP/ – Në vitin 2023 vdiqën Milan Kundera, Yevgeny Prigozhin, Silvio Berlusconi, Tina Turner apo Matthew Perry.
Më poshtë renditen të ashtuquajturit Të Humburit e Mëdhenj të vitit 2023:
JANAR
– 07: Russell BANKS, 82 vjeç, romancier amerikan që shkroi për klasat punëtore.
– 10: Jeff BECK, 78 vjeç, kitarist legjendar britanik që filloi me “Yardbirds”.
– 10: George PELL, 81, kardinal australian dhe ish-sekretar i ekonomisë i Vatikanit, i dënuar për përdhunim dhe sulm seksual ndaj të miturve përpara se të shfajësohej.
– 12: Lisa Marie PRESLEY, 54 vjeç, këngëtare dhe vajza e Elvis Presley.
– 16: Gina LOLLOBRIGIDA, 95 vjeç, aktorja italiane heroinë e “Fanfan la Tulipe” dhe “Notre Dame de Paris”.
– 17: Lucile RANDON, 118 vjeç, motra André, doajene e njerëzimit që vdiq në gjumë.
– 18: David CROSBY, 81 vjeç, rocker amerikan.
SHKURT
– 03: Paco RABANNE, 88 vjeç, stilisti i madh spanjoll i famshëm për fustanet e tij metalike.
– 05: Pervez MUSHARRAF, 79 vjeç, udhëheqësi i fundit ushtarak i Pakistanit (1999-2008), aleati kryesor i Uashingtonit kundër Al-Kaedës.
– 08: Burt BACHARACH, 94 vjeç, kompozitor amerikan.
– 10: Carlos SAURA, 91 vjeç, drejtor spanjoll i “Cria Cuervos”.
– 15: Raquel WELCH, 82 vjeç, aktore dhe seks simbol i Hollivudit.
MARS
– 03: Kenzaburo OE, 88 vjeç, shkrimtar japonez, fitues i çmimit Nobel për letërsi (1994).
– 12: Dick FOSBURY, 76 vjeç, atlet amerikan, shpikësi i teknikës së kërcimit me të njëjtin emër, e cila i dha atij medaljen e artë olimpike në 1968.
– 21: Claude LORIUS, 91 vjeç, glaciolog i cili ishte një nga të parët që theksoi rolin e CO2 në ngrohjen globale.
– 28: Ryuichi SAKAMOTO, 71 vjeç, kompozitor japonez, pionier i muzikës elektronike dhe aktivist mjedisor.
PRILL
– 13: Mary QUANT, 93 vjeç, stiliste e “Swinging Sixties” që popullarizoi minifundin, grimin shumëngjyrësh dhe getat me modele.
– 16: Ahmad JAMAL, pianist amerikan dhe legjendë e xhazit me rreth 80 albume.
– 19: MOONBIN, 25 vjeç, yll koreano-jugor i grupit K-pop Astro.
– 25: Harry BELAFONTE, 96 vjeç, superstar amerikan i këngës dhe kinemasë, luftëtar për të drejtat e njeriut në Shtetet e Bashkuara dhe jashtë saj.
MAJ
– 18: Helmut BERGER, 78 vjeç, aktori austriak i preferuari i Luchino Visconti (“The Damned”, 1969 dhe “Ludwig, 1972).
– 19: Martin AMIS, 73 vjeç, shkrimtar britanik, autor i rreth dhjetë romaneve, përfshirë “Zona e interesit” (2014).
– 24: Tina TURNER, 83 vjeç, këngëtarja amerikane e natyralizuar zvicerane, “mbretëresha e rock n’ roll” në 8 Grammy.
QERSHOR
– 02: Kaija SAARIAHO, 70 vjeç, kompozitor finlandez.
– 05: Astrud GILBERTO, 83 vjeç, këngëtare braziliane bossa nova, interpretuesja e parë e “Vajzës nga Ipanema”.
– 06: Françoise GILOT, 101 vjeç, piktore, ish-muzë dhe shoqëruese e Pikasos, nënë e dy fëmijëve të tij.
– 12: Silvio Berlusconi, 86, ish manjati i medias dhe president italian i Këshillit tre herë për nëntë vjet.
– 13: Cormac McCARTHY, 89 vjeç, shkrimtar amerikan, autor i “The Road” (2006).
– 15: Glenda JACKSON, 87 vjeç, aktore britanike me dy Oscar, e cila u bë deputete laburiste (1992-2015) dhe ish-ministre e Tony Blair (1997-1999).
KORRIK
– 01: Victoria AMELINA, 37, shkrimtare ukrainase, e plagosur për vdekje në një sulm rus.
– 11: Milan KUNDERA, 94 vjeç, shkrimtar franko-çek, autor i “Lehtësia e padurueshme e qenies”.
– 16: Jane BIRKIN, 76 vjeç, këngëtarja dhe aktorja britanike e preferuara e francezëve.
– 21: Tony BENNETT, 96 vjeç, këngëtari i fundit i madh amerikan.
– 26: Sinead O’CONNOR, 56 vjeç, këngëtare ikonoklastike irlandeze, interpretuese e “Nothing compares to you” dhe aktiviste kundër abuzimit seksual në kishë.
GUSHT
– 07: William FRIEDKIN, 87 vjeç, regjisor amerikan i “The Exorcist” dhe “French Connection”.
– 23: Evgueni PRIGOJINE, 62 vjeç, themelues dhe drejtues i grupit paraushtarak rus Wagner, vdiq në një aksident avioni.
– 30: Mohamed AL-FAYED, 94 vjeç, multimilioner egjiptian, ish-pronar i Harrods dhe pronar i Ritz, babai i Dodi, shoqërues i Princeshës Diana.
SHTATOR
– 02: Salif KEITA, 76 vjeç, futbollist malian, yll sulmues i klubeve franceze Saint-Etienne dhe Marseille.
– 09: Mangosuthu BUTHELEZI, 95 vjeç, figurë eminente e pakicës Zulu në Afrikën e Jugut dhe udhëheqës historik i partisë nacionaliste Inkatha.
– 15: Fernando BOTERO, 91 vjeç, skulptor kolumbian i famshëm për statujat e tij të shëndosha.
– 25: Vdiq në burg Matteo MESSINA DENARO, 61 vjeç, i njohur si “Diabolik”, mafioz i fundit i gardës së vjetër të Cosa Nostra-s.
– 28: Michael GAMBON, 82 vjeç, aktor britanik, i famshëm “Dumbledore”, drejtor i shkollës së magjistarëve të Harry Potter.
TETOR
– 13: Hubert REEVES, 91 vjeç, astrofizikant franko-kanadez, popullarizues i famshëm i kozmosit.
– 13: Louise GLÜCK, 80 vjeç, poete amerikane, fituese e çmimeve Pulitzer dhe Nobel për Letërsinë 2020.
– 16: Martti AHTISAARI, 86 vjeç, president i Finlandës (1994-2000) dhe fitues i çmimit Nobel për Paqe (2008).
– 28: Matthew PERRY, 54 vjeç, aktori amerikan që luan Chandler Bing në serialin “Friends”.
NËNTOR
– 22: Emmanuel LE ROY LADURIE, 94 vjeç, historian francez, pionier i historisë së klimës.
DHJETOR
– 1: Sandra DAY O’CONNOR, 93 vjeç, gruaja e parë që shërbeu në Gjykatën e Lartë Amerikane, e emëruar në 1981 nga presidenti republikan Ronald Reagan.
– 8: Ryan O’NEAL, 82, aktor amerikan i njohur për rolet e tij në “Love Story” dhe “Barry Lyndon”.
– 16: Sheikh Nawaf AL-AHMAD AL-SABAH, 86 vjeç, Emir i Kuvajtit që nga viti 2020.
– 26: Wolfgang SCHÄUBLE, 81 vjeç, ish figurë në jetën politike gjermane, ministër i financave dhe një nga arkitektët e ribashkimit të vendit të tij në vitin 1990.
– 27: LEE Sun-kyun, 48 vjeç, aktor koreano-jugor, i famshëm për rolin e tij në filmin fitues të Oskarit “Parasite”.
– 27: Jacques DELORS, 98 vjeç, ish-ministër socialist francez, ish-president i Komisionit Evropian, figurë në ndërtimin evropian dhe babai i euros.
– 30: Tom WILKINSON, aktori britanik, 75 vjeç, i njohur në filmat si “The Full Monty”, “Shakespeare In Love” dhe “The Best Exotic Marigold Hotel”./ a.jor.
