Një sulm befasues nënujor në tubacionet e gazit të Europës i ka shtyrë zyrtarët të diskutojnë se si të mbrojnë më mirë një grup të madh objektivash lokale që në mënyrë efektive, nuk janë plotësisht të mbrojtura.
Për muaj të tërë, qeveritë europiane kanë premtuar se do të rrisin mbrojtjen e tyre. Sulme të tilla shtrihen në zonën gri midis luftës dhe paqes dhe goditja e objektivave që jo gjithmonë shkaktojnë automatikisht një përgjigje ushtarake.
Ky ishte rasti me shpërthimet e fundit në tubacionet Nord Stream që lidh Rusinë dhe Europën.
Një pjesë e infrastrukturës është në pronësi të përbashkët të Rusisë dhe Ukrainës, dhe sulmet ndodhën në “zonat ekonomike ekskluzive” në brigjet e Danimarkës dhe Suedisë.
Sipas specialistëve ushtarakë, opsionet e mundshme në tavolinë janë: mbikqyrja e shtuar, patrullimi më i dukshëm, sigurimi që sistemet të kenë rezerva dhe përgjigje të koordinuara më mirë.
Norvegjia, Danimarka dhe Finlanda kanë ndërmarrë tashmë disa nga këto hapa. Aftësia për të përditësuar me shpejtësi planet ekzistuese të mbrojtjes mund të diktojë nëse Europa është plotësisht e përgatitur për një sulm tjetër, më serioz, raporton abcnews.al.
“NATO ka një politikë mjaft të mirë mbi kërcënimet hibride dhe infrastrukturën kritike,” tha Edgars Rinkevics, ministri i jashtëm i Letonisë.
“Ne tani, duhet të kuptojmë nëse është përditësuar“.
Ndërsa hetimet për sulmin vazhdojnë ende, anëtarët dhe partnerët veriorë të NATO-s kanë filluar tashmë të forcojnë sigurinë. Norvegjia po vendos ushtrinë e saj për të mbrojtur instalimet e naftës dhe gazit, ndërsa roja kufitare e Finlandës rriti monitorimin e saj të trafikut detar dhe infrastrukturës.
Danimarka gjithashtu rriti mbrojtjen rreth vendeve energjetike. Dhe megjithëse shumë qeveri kanë refuzuar zyrtarisht të ndëshkojnë përgjegjësit, NATO i dërgoi një paralajmërim të fshehtë Kremlinit të enjten se do t’i përgjigjej një sulmi ndaj infrastrukturës kryesore të aleatëve, raporton abcnews.al.
“Të gjitha informacionet e disponueshme aktualisht tregojnë se ky është rezultat i veprimeve të qëllimshme, të pamatura dhe të papërgjegjshme të sabotimit,” tha në një deklaratë organi kryesor vendimmarrës politik i NATO-s, Këshilli i Atlantikut të Veriut.
Grupi tha se ishte zotuar “të përgatitej, të pengonte dhe të mbrohej kundër ashpërsimit të masave të energjisë dhe taktikave të tjera hibride nga aktorët shtetërorë dhe joshtetërorë”.
Duke lëshuar gjithashtu një paralajmërim: “Çdo sulm i qëllimshëm kundër infrastrukturës kritike të aleatëve do të përballej me një përgjigje të bashkuar dhe të vendosur”.
Megjithatë, rrjedhjet e gazit paraqesin një sfidë të mprehtë për aleancën, e cila është zotuar të mbrojë çdo centimetër të territorit të aleatëve. Sulmet hibride shpesh janë të projektuara për të goditur kundërshtarët pa shkaktuar domosdoshmërisht një konflikt në shkallë të plotë ose duke zbuluar me siguri identitetin e autorëve.
A munden hetuesit të bindin ndonjëherë publikun se Rusia qëndronte pas shpërthimit?
Ekspertët theksojnë se vendndodhja e rrjedhjeve të tubacioneve ndërlikon përgjigjet e mundshme – tërheqjen e shumë vendeve dhe kompanive me filiale në edhe më shumë vende.
“Ky është pikërisht një akt sabotimi që krijon pasiguri,” tha Kristensen.
A është vetëm rasti i parë i një fushate më të gjatë? Kush janë ata që janë përgjegjës? Cila duhet të jetë përgjigja?
Në të njëjtën kohë, aftësia e NATO-s për të bllokuar plotësisht Rusinë ndaj sulmeve kundër infrastrukturës është e kufizuar.
“Nuk mund të vendosni roje në çdo kilometër kabllo nënujor,” tha Charly Salonius-Pasternak, studiuesi kryesor në Institutin Finlandez të Çështjeve Ndërkombëtare.
“Pra, lind pyetja, si mund ta pengojmë diçka të tillë?”
E njëjta gjë është e vërtetë për pothuajse çdo infrastrukturë kritike. Rrjeti energjetik është i ndryshëm. Sistemi financiar është i përhapur në një rrjet kompanish private.
Një qasje, sipas Salonius-Pasternak, është të sigurohet që infrastruktura kyçe “të jetë aq e fortë, saqë do të ishte e papërshtatshme, nuk ka rëndësi” nëse një pjesë sabotohet.
Aleatët gjithashtu mund të zgjedhin të jenë më të qartë dhe “të rrisin praninë, qoftë në ajër apo në det”, tha ai, në mënyrë që “t’u tregojë popullatës kombëtare si dhe Rusisë se ne po bëjmë diçka”, raporton abcnews.al.
Një tjetër opsion, shtoi Salonius-Pasternak, është patrullimi, i cili mund të përfshijë mbikëqyrjen ajrore dhe sensorët. Kjo qasje “merr një sasi masive burimesh”, por kostoja e lartë e bën gjithashtu një sinjal “shumë më të besueshëm”.
Dhe ndërsa vëmendja e publikut mund të përqendrohet në pushtimin rus të Ukrainës dhe rritjen e çmimeve, rreziqet për infrastrukturën nënujore kanë qenë në mendjet e politikëbërësve për disa kohë.
Në fillim të këtij viti, shefi i shtabit të mbrojtjes britanike, Admirali Sir Tony Radakin, paralajmëroi për një rritje të aktivitetit nënujor të Rusisë, duke thënë për The Times se “Rusia kërkon të shfrytëzojë ato kabllo nënujore”.
Sipas disa ekspertëve, humbjet e Rusisë në fushën e betejës mund të nxisin më shumë përdorimin e taktikave hibride kundër kundërshtarëve perëndimorë. Në Bruksel, zyrtarët pranojnë se ka nevojë për të përmirësuar mënyrën se si të sigurojmë asetet, raporton abcnews.al.
“Ne duhet të forcojmë mbrojtjen e infrastrukturës kritike sa më shpejt të jetë e mundur,” tha një diplomat i lartë nga një vend lindor i NATO-s.
Hanno Pevkur, ministri i mbrojtjes i Estonisë, u ka kërkuar aleatëve të mësojnë nga përvoja e luftës.
“Ajo që mund të mësojmë nga lufta ruse kundër Ukrainës është se infrastruktura kritike e të gjitha llojeve është një objektiv i vlefshëm për agresorin, nga rrugët, urat, tek spitalet, te linjat e furnizimit të të gjitha llojeve”, tha ministri në një mesazh.
“Kjo është arsyeja pse,” tha ai, “çdo vend i NATO-s duhet të mësojë nga lufta, kështu që e gjithë infrastruktura kritike që ka nevojë për mbrojtje është padyshim nën vëmendjen tonë.”
Në mënyrë të pashmangshme, rritja e mbrojtjeve të tilla është gjithmonë një punë në progres.
“Ne kemi bërë disa përparime,” tha një diplonmat i lartë rus. “Ne do të fillojmë nga e para”.
