Pavarësisht se punon me kohë të plotë, një prind nga Kantoni i Aargaut e kryen një punë të dytë. Sipas ekspertëve, shumë fenomeni i më tepër vendeve të punës është në rritje
Kosovari A. nga Kantoni Aargau nuk po i shkojnë punët mirë. 44-vjeçari baba i dy fëmijëve është vazhdimisht i lodhur. Prej një viti e gjysmë i është dashur të mbajë një barrë të dyfishtë: “Nuk mund të funksionoja më pa kafe dhe pije energjike”, thotë ai. Arsyeja: Pavarësisht nga një punë me kohë të plotë, ai filloi edhe një punë të dytë dhe kështu një javë pune 70 orëshe. “Ka ditë që punoj në një fabrikë nga ora 23:00 deri në 06:00 të mëngjesit. Pastaj fle deri në orën dhjetë. Nga ora njëmbëdhjetë filloj të dërgoj porosi ushqimore. Nga ora 13.30 deri në 17.00 kam pushim dhe më pas punoj sërish si korrier derisa të fillojë turni në fabrikë”, thotë A.
“Është e mundimshme”, thotë 44-vjeçari. “Por unë kam një familje dhe shumë fatura që duhet t’i paguaj në fund të muajit. Përveç kësaj, nëna ime ka kancer në Kosovë dhe unë paguaj shpenzimet e mjekimit”. Paratë mezi i dalin në fund të muajit, ai vështirë se mund të përballojë kosto të papritura. Për shkak se A. nuk konsiderohet si i varfër që punon, ai nuk mund të marrë as përfitime suplementare dhe as ndihmë sociale. Nuk e di se sa kohë mund ta përballojë këtë sforcim: “Jam i rraskapitur fizikisht dhe mendërisht”.
Sipas Philipp Frei nga Budgetberatung Schweiz, ka një kërkesë shumë të lartë për të ardhura shtesë, siç janë punët si korrier. Një nga arsyet: “Në shumë industri me paga të ulëta, paguhen paga që thjesht nuk janë të mjaftueshme”. Përveç kësaj, familjet me të ardhura të ulëta aktualisht po goditen veçanërisht rëndë nga rritja e çmimeve të konsumit. “Zejtarët shpesh varen nga makina për arsye pune. Duke qenë se në përgjithësi fitojnë më pak, çmimi më i lartë i benzinës i godet rëndë dhe ata vuajnë nga inflacioni”, shpjegon Frei. “Përveç kësaj, njerëzit me të ardhura më të ulëta shpesh jetojnë në shtëpi apo apartamente të vjetra, të cilat ende nuk janë aq efikase dhe ngrohen me naftë, me çmimin e naftës që shkakton sërish probleme”.
Frei është i brengosur: “Tendenca drejt rritjes së kërkesës për të ardhura shtesë do të intensifikohet me inflacionin aktual”. Ai këshillon të prekurit që të hartojnë një plan buxhetor dhe të shohin se ku mund të bëjnë ende kursime. Nëse kjo nuk është e mundur, duhet të zbuloni nëse keni të drejtë për zbritje dhe, nëse është e nevojshme, të kërkoni këshilla. “Rreth një e treta e shërbimeve që njerëzit mund të pretendonin, nuk janë marrë. Arsyet për këtë janë se ata nuk e dinë, janë të stërmbushur me hyrjen në referencë ose kanë turp”, thotë Frei.
Në Travailsuisse, organizata e pavarur ombrellë për punonjësit, problemi është i njohur. “Njerëzit punojnë me kohë të plotë dhe ende fitojnë shumë pak për të jetuar”, thotë presidenti dhe ish-këshilltari kombëtar Adrian Wüthrich. Përqindja e shumë vendeve të punës është rritur ndjeshëm vitet e fundit. “Për fat të keq, fenomeni bëhet edhe më i mprehtë me rritjen e inflacionit. Sa më i lartë çmimi, aq më pak njerëzit duhet të jetojnë”, thotë Wüthrich.
Do të ishte efektive një pagë minimale ligjore, e cila siguron ekzistencën, shkruan “20 Minuten”, transmeton portali Shtegu. “Atëherë mund të jetoni edhe nga disa punë me kohë të pjesshme pa orë më të gjata pune.” Kërkesa të tjera nga Travailsuisse janë shtesat familjare të bazuara në nevoja ose përfitimet suplementare familjare si dhe kosto më të ulëta për kujdesin suplementar të fëmijëve. “Kjo mund të luftojë në mënyrë efektive varfërinë familjare,” thotë Wüthrich.
Sipas Claudia Stöckli, anëtare e menaxhimit të sindikatës Syna, punonjësit me paga të ulëta kanë nevojë për rritje pagash këtë vit që shkojnë shumë përtej inflacionit. “Kjo është mënyra e vetme për të siguruar efektivisht fuqinë blerëse”. Me rritjen e pritshme masive të primeve të sigurimeve shëndetësore, familjet kërcënohen me një goditje kostoje nga 1 janari 2023. “Me normat e inflacionit dhe normat e interesit që ndoshta vazhdojnë të rriten, situata e tyre kërcënon të bëhet edhe më e vështirë”.
Philippe Gnaegi, drejtor në Pro Familia dhe pedagog në Universitetin e Friburgut dhe Neuchâtel-it, gjithashtu trajtoi temën e familjeve dhe varfërisë në librin e tij “Politika e familjes në Zvicër”, i cili u botua në vitin 2021. “Fakti që ndonjëherë duhen dy rroga për të ushqyer një familje këto ditë është një problem i madh”, thotë Gnaegi. Një familje kushton shumë dhe gjendja financiare e familjeve do të përkeqësohet me inflacionin.
Përfitimet familjare mund të zvogëlojnë situatën problematike dhe stresin e përditshëm të përfituesve dhe do të kishin një efekt më pak stigmatizues sesa ndihma sociale. “Duke qenë se nuk duhet të shlyhen, ato mundësojnë një dalje më të qëndrueshme nga varfëria brenda një periudhe të arsyeshme kohore”, thotë Gnaegi.
Problemi me këtë: “Vetëm katër kantone ofrojnë përfitime shtesë. Të gjithë të tjerët mbështeten në ndihmën sociale”.
