Arkeologët duke përdorur Google Earth kanë bërë një zbulim spektakolar të tre kampeve ushtarake romake në shkretëtirën arabe që mund të ndryshojë të kuptuarit e historisë së rajonit.
Zbulimi, nga studiuesit e Universitetit të Oksfordit, identifikoi tre kampe të fortifikuara romake të përhapura në të gjithë Arabinë veriore.
Të vendosura në formën tradicionale të “letrave të lojës”, kampet mund të jenë dëshmi e një fushate ushtarake të panjohur më parë, e lidhur me pushtimin romak të Mbretërisë Nabataean në vitin 106 p.e.s., një qytetërim me qendër në qytetin e Petrës, që ndodhet në Jordani. Historia e mbijetuar romake, argumenton se transferimi i pushtetit, ishte një ngjarje paqësore në fund të mbretërimit të mbretit të fundit Nabataean.
“Ne jemi pothuajse të sigurt se ato janë ndërtuar nga ushtria romake, duke pasur parasysh formën tipike të kartave të lojës të rrethimeve, me hyrje të kundërta përgjatë secilës anë,” tha Dr Michael Fradley, i cili drejtoi kërkimin.
“I vetmi ndryshim i dukshëm midis tyre është se kampi më perëndimor është dukshëm më i madh se dy kampet në lindje.”
Dr Mike Bishop i Oksfordit, një ekspert për ushtrinë romake, tha: Këto kampe janë një zbulim i ri spektakolar dhe një pasqyrë e re e rëndësishme në fushatën romake në Arabi. Kështjellat dhe fortesat romake tregojnë se si Roma mbante një provincë, por kampet e përkohshme zbulojnë se si e fituan atë në radhë të parë.
Studiuesit sugjerojnë se kampet janë ndërtuar nga ushtria si stacione të përkohshme të mbrojtura, kur ata po marshonin në fushatë.
“Niveli i ruajtjes së kampeve është vërtet i jashtëzakonshëm, veçanërisht pasi ato mund të jenë përdorur vetëm për disa ditë ose javë,” tha Dr Fradley.
“Ata shkuan përgjatë një rruge periferike të karvanit që lidh Bayir dhe Dumat al-Jandal. Kjo sugjeron një strategji për të anashkaluar rrugën më të përdorur në Wadi Sirhan, duke shtuar një element befasie në sulm”.
Profesor Andreë Wilson, tha: Këto kampe marshimi, nëse jemi të saktë në datimin e tyre në fillim të shekullit të dytë, sugjerojnë aneksimin romak të Mbretërisë Nabataean, pas vdekjes së mbretit të fundit, Rabbel II. Soter në vitin 106 pas Krishtit, nuk ishte një çështje krejtësisht e drejtpërdrejtë dhe se Roma lëvizi shpejt për të siguruar mbretërinë.
Distanca midis çdo kampi është 23 milje deri në 27 milje, duke i bërë studiuesit të spekulojnë se ishte shumë larg për t’u kaluar nga këmbësoria brenda një dite. Ata sugjerojnë se kampet u ndërtuan nga një njësi kalorësie, e cila mund të udhëtonte nëpër terrene të tilla djerrë në një ditë të vetme, ndoshta me deve.
Në bazë të distancës midis kampeve, ekziston gjithashtu një sugjerim se një kamp tjetër mund të ketë qenë i vendosur më në perëndim në kalanë e mëvonshme Umajad dhe stacionin e puseve në Bayir.
Studimi përcakton se kampet e sapo zbuluara shkojnë në një vijë të drejtë drejt Dumat al-Jandal, në atë që tani është Arabia Saudite, por që atëherë ishte një vendbanim në lindje të mbretërisë Nabataean.
Arkeologët duhet të konfirmojnë datën e kampeve përmes hetimeve në terren, por ka pyetje të tjera që duhet të marrin përgjigje. Punimi është publikuar në revistën “Antiquity”.
Top Channel
