Afërdita Bajrami e pastron Muzeun e Kulturës Botërore në Goteborg. Në punë, ajo është shumë e lumtur
Afërdita Bajrami dhe Zdenka Bajramoviq kanë mijëra metra katrorë për t’i mbajtur të pastra për vizitorët e muzeut, stafin e muzeut, ndërtuesit e ekspozitave, pjesëmarrësit në konferenca, audiencën e koncerteve, mysafirët e dasmës, studentët e kursit dhe vizitorët e ngjarjeve të ndryshme.
Një natë më parë, restoranti i Muzeut të Kulturës Botërore në mbrëmje kishte 400 të ftuar nga Universiteti Chalmers. Para se muzeu të hapet në mesditë, Afërdita dhe Zdenka kanë marrë ndihmë shtesë për të pastruar. Por kësaj radhe nuk ishte shumë e ndotur. Vërtet fantastike, gjithsej ishin 400 persona, thotë Afërdita. “Nga ana tjetër, mdonjëherë mund të mjaftojnë vetëm 50 persona dhe sërish të jetë shumë e ndotur. Shpesh përfshihet alkooli, dhe në dysheme ka verë dhe ushqim”, shton ajo.
“Për fat të keq, pjesa më e madhe e dyshemesë në muze është prej druri”, thotë Afërdita, sepse është më e vështirë për t’u pastruar. Druri është i ndjeshëm ndaj lagështirës dhe duhet të lyhet me vaj çdo vit në mënyrë që të mos shkatërrohet. Ne e lyejmë dyshemenë, është pjesë e misionit tonë të kujdesemi për gjendjen e dyshemesë. Ku ka linoleum, depilohet. Të dyja këto trajtime na lejojnë të thahet sa më shumë”, thotë Afërdita.
Shkallët e shumta të muzeut janë gjithashtu prej druri, shkruan “sekotidningen.se”. Pastrimi i tyre dhe mbi të gjitha lyerja me vaj është puna më e rëndë për pastrueset. Ata kanë një makinë për të ndihmuar, peshon 12 kilogramë dhe duhet të ngrihet hap pas hapi. “Më parë kishim një makinë që peshonte 30 kilogramë. Na duhej një çakmak dhe morëm një”, thotë ajo.
Afërdita dhe Zdenka nuk janë të punësuar në Muzeun e Kulturës Botërore. Punëdhënësi i tyre është Universiteti i Goteborgut. “Menaxherët tanë në universitet janë të shkëlqyer, ashtu si edhe stafi në muze. Ne kemi makineritë që na duhen dhe nëse duam të provojmë diçka të re, e marrim atë. Ekziston një mentalitet i fortë mjedisor, kështu që produktet tona të pastrimit janë të buta. Dhe ata punojnë. Së fundmi kemi provuar të provojmë një krejtësisht të re, të prodhuar në mënyrë natyrale”, thotë Afërdita.
Afërdita filloi si pastruese në Humanisten, që është pjesë e universitetit. Kur universiteti mori me qira muzeun, ajo e ndoqi dhe së bashku me Zdenkën u bënë portiere e të gjithë muzeut. Kur universiteti u largua, ato qëndruan. “Të gjithë ishin shumë të kënaqur me punën tonë dhe ne donim të qëndronim. Është shumë bukur këtu”, thotë Afërdita Bajrami.
Muzeu i Kulturës Botërore u hap në vitin 2004 dhe ka shumë aktivitete të jashtme që tërheqin shumë vizitorë nga afër dhe larg. Arkitektura është e veçantë – xhami, betoni dhe druri – dhe studentët e arkitekturës nga vende të tjera vijnë rregullisht për të parë ndërtesën, thotë Kidane Ghietahun, e cila punon me takime publike.
Ai ndonjëherë qëndron në hyrje dhe sheh se si vizitorët shikojnë përreth dhe kur hyjnë mund të dëgjojnë se sa shumë thonë “ëoë”. Ai vetë kënaqet duke takuar njerëz, jo më pak nxënës dhe fëmijë që vijnë shpesh këtu për shfaqje në grup.
Hyrja është falas që nga viti 2016, me përjashtim të ngjarjeve speciale. Aktivitetet e tjera të muzeut, të tilla si kurse, koncerte, dasma dhe konferenca, përfshijnë disa. Dhe vini re atë. Pjesa e zyrës në krye është zbrazur këtë verë dhe administratorëve u është dashur të shtrydhin katin e pestë, i cili po rindërtohet. Plani 6 do të jepet me qira.
Afërdita dhe Zdenka na tregojnë përreth, kalojmë në katin e pestë dhe në një mur, dekoruesit vendosin myshk në mur. Myshku jeshil trajtohet në një lëng në mënyrë që të thahet natyrshëm. “Mund të ketë probleme me pastrimin”, thekson Afërdita. Ai do të mbledhë pluhur dhe nuk mund të pastrohet me fshesë me korrent. Një kosh pluhuri? sugjeron një nga administratorët. “E po”, thotë Afërdita dhe i prek butësisht myshkun. Nuk e di, mund ta lëmë me kaq.
Puna e pastrimit në muze është planifikuar që disa punë të kryhen çdo ditë, përndryshe një herë ose disa herë në javë, një herë në javë lahen dyshemetë me makinë.
“Të tjerat i planifikojmë vetë”, thotë Afërdita. Kjo e bën punën shumë më argëtuese, informon portali Shtegu. Duhet të përshtatemi me atë që ndodh në shtëpi dhe me stinët. Në dimër, ka më shumë zhavorr dhe papastërti, gjë që kërkon më shumë pastrim.
Dy vjet më parë, muzeu vendosi që karrocat nuk do të lejoheshin të ndiqnin ekspozitat, por do të parkoheshin në nivelin e hyrjes. Ajo erdhi me kërkesën e Afërditës dhe Zdenkës, të cilat kishin probleme të mëdha me pastrimin gjatë dimrit. Vagonët tërhoqën shumë zhavorr dhe kripë.
Sallonet janë mjaft të errëta dhe për të lehtësuar pastrimin ka një dritë të veçantë pastrimi. Duhet shumë mirë në ekspozitën “Together”, e cila është për fëmijë.
“Është shumë e pëlqyer”, thotë Afërdita, kur jam këtu me mbesën time, ajo kurrë nuk dëshiron të shkojë në shtëpi, thotë ajo.
Shumë tekstile dhe shumë rrëmujë do të thotë se duhet më shumë kohë për t’u pastruar këtu sesa në katet e tjera. Do të ketë fshesë me korrent çdo ditë, në mënyrë që fëmijët të luajnë pa u ndotur.
Puna për çdo ditë fillon në ora 06.00. Afërdita jeton në Hjällbo dhe mund të udhëtojë me tramvaj, informon portali Shtegu.
Orari i punës është i përshtatur që të pastrohet komplet në sallat e konferencave dhe në tualete në orën 08.00. Afërdita punon me orar të plote dhe shkon në shtëpi në orën 14.00. Zdenka mbaron në orën 12.00 dhe ka një tjetër punë pastrimi për të menaxhuar financat. “Fëmijët janë të mëdhenj, kështu që nuk më intereson të punoj pak edhe në mbrëmje”.
Muzeu është i ndërtuar me dru, beton dhe jo më pak xhami. Ka një numër të jashtëzakonshëm sipërfaqesh xhami për të lustruar. “Gjithë ditën jemi në gjueti të njollave”, thotë Afërdita. Dhe nëse kam filluar, me kënaqësi do ta marr të gjithë gotën. Shkoj me leckën. Pjesa e jashtme e dritareve drejtohet nga një kompani tjetër.
Kati i vetëm për të cilin nuk ka kohë në turn është ku Afërdita dhe Zdenka kanë dhomën e stafit dhe dhomën e pushimit. Ekziston edhe një dush dhe kuzhinë.
“Ne hamë mëngjesin atje. Stafi i muzeut zakonisht thotë që në vend të kësaj duhet të dalim dhe të hamë me ta, por ne preferojmë të ulemi në korridorin tonë, `restorantin tonë në natyrë`. Është e qetë dhe e bukur”, thonë ato.
“Është luksi ynë, fare thjesht”, thotë Afërdita Bajrami.
