Albin Kurti, kryeministri i Kosovës, dëshiron të tërheqë investitorë të rinj në Frumin WEF – përfshirë edhe nga Zvicra. Në një intervistë për Blick, ai njofton edhe bashkëpunimin me Partinë Socialiste zvicerane
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti është në të njëjtën situatë si shumica e pjesëmarrësve të rangut të lartë të WEF: axhenda e tij është e mbushur përplot. Të martën pasdite, përpara se të nxitonte për të takuar kryeministren finlandeze Sanna Marin, gazeta “Blick” e takoi për një intervistë, të përshtatur nga portali Shtegu. Pak më parë, zëdhënësi i tij sqaroi kushtin: vetëm një pyetje për Serbinë, ju lutem. Kryeministri preferon të flasë për marrëdhëniet e Kosovës me Zvicrën. Më në fund jemi dakord për disa çështje që kanë të bëjnë me Serbinë – sepse kjo është sigurisht ajo që është me interes, duke pasur parasysh zhvillimet e fundit në Kosovë.
Zoti Kurti, a është përjashtuar rreziku i një përshkallëzimi në veri të Kosovës?
Për momentin situata është e qetë, policia jonë është e pranishme. Dhe së fundi kam bërë një thirrje publike për të gjithë serbët e Kosovës që të aplikojnë për pozita në shërbimin civil, për shembull në polici. Kjo pasi zyrtarët serbë dhanë dorëheqjen pas tensioneve në veri të Kosovës. Nuk është qëllimi im që të zëvendësoj serbët me shqiptarë në administrata! I dua serbët në këto pozita.
Tensionet e fundit janë shkaktuar nga një mosmarrëveshje për targat serbe. Në retrospektivë, a ishte një gabim ndërhyrja juaj në këtë rast?
Jo, mendoj se kemi bërë gjithçka siç duhet. Këto targa të vjetra serbe janë një trashëgimi e regjimit të Sllobodan Millosheviqit, i cili tregoi dhunë ekstreme ndaj nesh shqiptarëve. Mosmarrëveshja për njohjen reciproke të targave është vetëm një simptomë e problemit qendror, përkatësisht se Kosova dhe Serbia nuk e njohin njëra-tjetrën. Ne duhet të arrijmë një normalizim të marrëdhënieve.
Synimi juaj dikur ishte të arrinit një marrëveshje me Serbinë deri në pranverë. Kjo sot duket utopike.
Unë mbetem optimist. Përfundimi i një marrëveshjeje brenda pak muajsh është i arritshëm nëse ekziston vullneti për ta arritur atë – dhe nëse Perëndimi demokratik, domethënë BE, NATO, Shtetet e Bashkuara dhe Britania e Madhe, jep mbështetjen e tij. Unë shpreha vullnetin tim në këtë drejtim. Por duhen dy palë për të arritur një marrëveshje. Për të pasur paqe, siguri dhe stabilitet rajonal në planin afatgjatë, Serbia duhet të distancohet dy herë: nga e kaluara e Millosheviqit dhe aktualisht nga Vladimir Putin. Sepse Serbia po i afrohet gjithnjë e më shumë Rusisë. Dhe Vladimir Putin dëshiron të ndezë konfliktin me Kosovën.
Çfarë mund të kontribuojë Zvicra në një marrëveshje?
Zvicra e do paqen dhe na kupton shumë mirë – qoftë edhe sepse shumë nga qytetarët tanë jetojnë këtu. Dhe Zvicra luan një rol të rëndësishëm: qoftë në çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes në Kosovë apo me synimin për një marrëveshje paqeje.
Të mërkurën do të takoni këshilltarët federalë Viola Amherd dhe Guy Parmelin. Çfarë do të propozoni konkretisht?
Kush e di, ndoshta së bashku do të gjejmë një mënyrë për të përfshirë më shumë Zvicrën. Nuk mund të them më shumë për momentin.
Partia më e madhe zvicerane, SVP, kërkon që vendi ynë të tërheqë ushtarët nga Kosova. Çfarë do të thotë kjo?
Ne jemi shumë mirënjohës për kontributin e Swisscoy për Kosovën. Ne nuk do të donim që ajo të tërhiqte ushtarët e saj. Ky nuk është momenti. Serbia ka vendosur 48 baza ushtarake në kufirin tonë, ato përbëjnë rrezik për vendin tonë. Mercenarë nga grupi Wagner dhe banda famëkeqe Ujqit e Natës janë parë pranë këtyre bazave. Ne kemi nevojë për mbështetjen e Zvicrës dhe do të isha i kënaqur nëse vendi juaj do të zgjaste mandatin e tij deri në vitin 2026.
Ju po kërkoni shtimin e trupave të NATO-s. Pse?
Unë kam sinjalizuar interesin tim për një rritje – por sigurisht që i takon NATO-s të vendosë. Unë mendoj se fakti që ne kemi një fqinj më të madh që nuk na njeh dhe që po forcon gjithnjë e më shumë bashkëpunimin e saj me Kremlinin duhet të inkurajojë NATO-n të rrisë praninë e saj. Sepse zvogëlon gjasat e konflikteve të ardhshme.
Keni frikë nga Vladimir Putin?
Unë jam i kujdesshëm dhe vigjilent, por kurrë nuk kam frikë. Putini është i fiksuar pas vendit tonë. Ai përshëndeti mungesën e suksesit të ndërhyrjeve perëndimore në Irak dhe Afganistan. E inatos dhe nervozon fakti që ia dolën në Kosovë.
Pse erdhët në WEF?
Objektivi im kryesor në ëEF është të tërheq investitorë të rinj në vendin tonë. Kosova është shtet ligjor, ekonomia jonë po rritet, kemi të rinj të talentuar, mosha mesatare e popullsisë është 31 vjeç. Prandaj, ne jemi shumë tërheqës për investitorët.
Këtë publicitet do ta bëni edhe gjatë takimit me ministrin e Ekonomisë Guy Parmelin?
Marrëdhëniet mes Kosovës dhe Zvicrës janë të shkëlqyera. Ne duhet të shohim se si mund të kemi më shumë tregti dhe investime. Vitin e kaluar, investimet zvicerane në Kosovë janë rritur për 44% krahasuar me vitin paraprak. Jam i kënaqur që mund të ndërtoj mbi këtë bazë.
Çfarë raporti keni me Zvicrën?
Unë kam shumë miq këtu. Zvicra ka qenë një strehë për opozitën tonë dhe është atdheu i klasës sonë punëtore, e cila luan një rol të madh për ne. Nuk do ta harroj kurrë se ish-këshilltarja federale Micheline Calmy-Rey ishte politikanja e parë perëndimore që bëri thirrje për pavarësi të plotë të Kosovës. Ajo ishte një pioniere.
Zvicra është edhe vendi i origjinës së disa futbollistëve të jashtëzakonshëm me origjinë nga Kosova. Ky i fundit krijoi sërish polemika në Kupën e Botës kur Granit Xhaka, pas fitores ndaj Serbisë, veshi fanellën me emrin e Jasharit, emrin e komandantit të parë të ish-Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, UÇK-së. A janë të pranueshme për ju deklarata të tilla politike në një fushë futbolli?
Varet. Mendoj se deklaratat kundër racizmit janë të drejta dhe të rëndësishme. Dhe nëse dikush nderon identitetin e tij, kjo më konvenon edhe mua.
Keni një mesazh për Xhakën, Shaqirin dhe gjithë të tjerët?
I falënderoj ata që frymëzuan kaq shumë talente të rinj për të luajtur futboll. Edhe në Kosovë.
Kthehemi në politikë. Ju jeni në kontakt të ngushtë me bashkë-presidentin e PS Cédric Wermuth. A ka ndonjë gjë që dëshironi të mësoni nga socialistët zviceranë?
Cedric është i mirë. Partitë tona i përkasin të njëjtës familje ideologjike. Kjo është arsyeja pse të enjten do të nënshkruajmë një deklaratë synimi dhe bashkëpunimi për 2023-2025 mes dy palëve tona. Do të bëhet fjalë për dialog politik, ndihmë zhvillimore, ekonomi, arsim, por edhe bashkëpunim gjatë zgjedhjeve. Sepse ne kemi shumë kosovarë në Zvicër që janë anëtarë të SP-së dhe njëkohësisht të partisë sime Vetëvendosje. Ne duam të ndihmojmë njëri-tjetrin gjatë fushatave.
Pra, SP-ja do të reklamojë partinë tuaj para zgjedhjeve të 2025-ës në Kosovë – dhe ju anasjelltas këtë vit për SP-në?
Epo, do të shohim se si do të jetë saktësisht ky bashkëpunim. Por synimi tashmë është që ne të mbështesim njëri-tjetrin në fushatën elektorale. Qëllimi është që ne të dy të fitojmë forcë.
