Teksa anija me emigrantë fundosej, njerëzit kapën gjithçka që mundën për të qëndruar në det, duke e shtyrë njëri-tjetrin nën ujë në një luftë të furishme për mbijetesë. Disa po bërtisnin, shumë filluan të recitonin lutjet e tyre të fundit.
“Unë ende mund të dëgjoj zërin e një gruaje që thërriste për ndihmë,” i tha CNN një e mbijetuar nga fatkeqësia e anijes me emigrantë në brigjet e Greqisë.
Me qindra njerëz ende të zhdukur pasi anija e mbingarkuar u përmbys në Mesdhe më 14 qershor, dëshmitë e atyre që ishin në bord përshkruajnë një pamje kaosi dhe dëshpërimi. Ata gjithashtu vënë në pikëpyetje versionin e ngjarjeve të rojes bregdetare greke, duke sugjeruar se më shumë jetë mund të ishin shpëtuar dhe madje mund të tregojnë për fajin e autoriteteve greke.
CNN ka intervistuar shumë të mbijetuar nga mbytja e anijes dhe të afërmit e tyre, të cilët të gjithë kanë dashur të mbeten anonimë për arsye sigurie dhe frikën e ndëshkimit nga autoritetet në Greqi.
Një i mbijetuar nga Siria, të cilin CNN po e identifikon si Rami, përshkroi se si një anije e rojes bregdetare greke iu afrua peshkarexhës disa herë në përpjekje për të lidhur një litar për të tërhequr anijen, me rezultate katastrofike.
“Herën e tretë që na tërhoqën, varka u lëkundur djathtas dhe të gjithë po bërtisnin, njerëzit filluan të binin në det dhe anija u përmbys dhe askush nuk pa më njeri,” tha ai. “Vëllezërit u ndanë, kushërinjtë u ndanë.”
Një tjetër burrë sirian, i identifikuar si Mostafa, beson gjithashtu se ishte manovra e rojes bregdetare që shkaktoi katastrofën. “Kapiteni grek na tërhoqi shumë shpejt, ishte jashtëzakonisht i shpejtë, kjo bëri që varka jonë të fundosej,” tha ai.
Roja Bregdetare Greke ka mohuar vazhdimisht se ka tentuar të tërheqë mjetin lundrues. Një hetim zyrtar për shkaqet e tragjedisë është ende në vazhdim.
Zëdhënësi i rojes bregdetare, Nikos Alexiou, i tha CNN në telefon javën e kaluar: “Kur anija u përmbys, ne nuk ishim as pranë anijes. Si mund ta tërheqim atë?” Në vend të kësaj, ai këmbënguli se ata kishin qenë vetëm “vëzhguar në një distancë të afërt” dhe se “një ndryshim në peshë ndoshta i shkaktuar nga paniku” kishte bërë që anija të kthehej.
Roja Bregdetare Helenike ka refuzuar t’i përgjigjet kërkesave specifike të CNN për përgjigje ndaj dëshmive të të mbijetuarve.
CNN intervistoi Ramin dhe Mostafën jashtë kampit të emigrantëve Malakasa pranë Athinës, ku gazetarëve nuk u lejohet hyrja.
Burrat sirianë thanë se kushtet në bordin e anijes me emigrantë u përkeqësuan shpejt në më shumë se pesë ditë pasi ajo u nis nga Tobruk, Libi, në rrugë për në Itali. Ata kishin mbetur pa ujë dhe kishin përdorur pije nga shishet e magazinimit në të cilat njerëzit kishin urinuar.
“Njerëzit po vdisnin. Njerëzve po i binte të fikët. Ne përdorëm një litar për të zhytur rrobat në det dhe për të shtrydhur ujin te njerëzit që kishin humbur vetëdijen”, tha Rami.
Grupet e të drejtave të njeriut pretendojnë se tragjedia është edhe një provë e mëtejshme dhe si udhëtimet e paligjshme të anijeve të emigrantëve në ujërat e kombeve të tjera përfundojnë me pasoja vdekjeprurëse.
Kjo varkë mbante deri në 750 refugjatë dhe emigrantë pakistanezë, sirianë, egjiptianë dhe palestinezë. Vetëm 104 persona janë shpëtuar të gjallë.
Analiza e CNN e të dhënave të trafikut detar, e kombinuar me informacione nga OJQ-të, anijet tregtare dhe agjencia e patrullimit kufitar të Bashkimit Evropian, Frontex, sugjeron se autoritetet greke ishin në dijeni të anijes së dëmtuar për të paktën 13 orë përpara se ajo të fundosej përfundimisht më 14 qershor.
Roja bregdetare greke ka pohuar se njerëzit në bordin e peshkarexhës kishin refuzuar shpëtimin dhe këmbëngulën se donin të vazhdonin udhëtimin e tyre për në Itali. Por të mbijetuarit, të afërmit dhe aktivistët thonë se kishin kërkuar ndihmë disa herë.
Më herët gjatë ditës, anije të tjera u përpoqën të ndihmonin peshkarexhën për të ofruar furnizime, sipas të dhënave të trafikut detar dhe regjistrave të atyre anijeve. Por sipas të mbijetuarve kjo vetëm sa shkaktoi më shumë kërdi në bord.
“Përleshjet shpërthyen për ushqim dhe ujë, njerëzit po bërtisnin dhe bërtisnin”, tha Mostafa. “Nëse nuk do të ishte për njerëzit që përpiqeshin të qetësonin situatën, anija ishte në prag të fundosjes disa herë.”
Në orët e hershme të mbrëmjes, gjashtë persona kishin vdekur tashmë në bord, sipas një regjistrimi audio të rishikuar nga CNN nga aktivisti italian Nawal Soufi, i cili mori një telefonatë fatkeqësie nga anija e emigrantëve rreth orës 19:00. Komunikimi i Soufit me anijen gjithashtu vërtetoi rrëfimin e Mostafas se njerëzit lëviznin nga njëra anë e varkës në tjetrën pasi u kaluan shishet e ujit nga anijet e mallrave, duke bërë që ajo të lëkundet në mënyrë të rrezikshme.
Fjalët e fundit të dërguara nga varka e emigrantëve erdhën vetëm disa minuta para se ajo të përmbysej. Sipas një afati kohor të publikuar nga OJQ Alarm Phone, ata morën një telefonatë, rreth orës 1:45 të mëngjesit, me fjalët “Përshëndetje miku im… Anija që dërgoni është…” Pastaj telefonata ndërpritet.
Grupet e të drejtave të njeriut thonë se autoritetet kishin për detyrë të vepronin për të shpëtuar jetë, pavarësisht se çfarë njerëzit në bord i thoshin rojes bregdetare përpara se anija e emigrantëve të përmbysej.
“Disa shtete bregdetare ofrojnë ushqim, ujë, ndonjëherë jelekë shpëtimi, ndonjëherë edhe karburant për të lejuar që anije të tilla të vazhdojnë vetëm në një destinacion: Italinë. Dhe kjo nuk është e drejtë, Italia nuk mund ta përballojë e vetme këtë përgjegjësi”, thonë ata.
Të mbijetuarit që thonë se roja bregdetare u përpoq të tërhiqte varkën e tyre, thonë se nuk e dinë se cili ishte qëllimi.
Për ata që jetuan fundosjen e javës së kaluar, përvoja e tmerrshme nuk do të harrohet kurrë.
Mostafa dhe Rami të dy thonë se do të dëshironin të mos kishin bërë kurrë udhëtimin, pavarësisht se tani janë në Evropë dhe janë në gjendje të kërkojnë azil. Mbi të gjitha, thotë Mostafa, do të donte që roja bregdetare greke të mos i ishte afruar kurrë varkës së tyre: “Po të na kishin lënë, nuk do të mbyteshim”.
Top Channel
