STAMBOLL, 20 tetor /ATSH-AA/-Fuqia e medias duhet të përdoret për të formësuar diskursin publik për ndryshimet klimatike, deklaroi sot zëvendësdrejtori i përgjithshëm dhe kryeredaktor i Anadolu Agency, Yusuf Ozhan në “Forumin e Mjedisit”, në Stamboll.
Seanca e parë e forumit, “Përgjegjësia e Medias për Ndryshimet Klimatike”, i moderuar nga Ozhan, u fokusua në përgjegjësinë e medias lidhur me krizën klimatike, dhe diskutimin e pikave kritike, në mënyrën se si organet mediatike përcjellin histori veçanërisht në fushën e ekonomisë, teknologjisë, dhe tregtisë pasi zhvillimet mund të kenë lidhje me çështje të tilla si zbutja e gazeve serrë, rrjedhjet e karbonit ose ndikime të tjera mjedisore.
“Pra, a po i raportojmë këto histori thjesht si një agjent joaktiv apo jemi pjesë e historisë?”, pyeti Ozhan, duke vënë në dukje se katastrofat që lidhen me ndryshimet klimatike po shkaktojnë dëme të medha në shumë pjesë të botës.
“Natyrisht që ne jemi pjesë e historisë. Ne, si gazetarë, jemi të motivuar të kuptojmë më thellë rolin që luan media dhe përgjegjësitë e saj, me synimin për të riformuar narrativën se si mund ta bëjmë më mirë punën tonë dhe si mund ta përdorim në të vërtetë fuqinë e medias për të formësuar diskursin publik”, shtoi ai.
“Siç thuhet, me fuqinë e madhe vjen edhe përgjegjësia e madhe. Kjo është arsyeja pse jemi sot këtu”, përfundoi Ozhan.
Paneli u ndoq gjithashtu nga drejtori i përgjithshëm i ANSA-s me seli në Itali, Stefano De Alessandri, drejtoresha e përgjithshme e Agjencisë Telegrafike Shqiptare (ATSH), Valbona Zhupa, drejtoresha e lajmeve klimatike të Agjencisë së Lajmeve të Filipineve, Lilybet G. Ison, drejtori i përgjithshëm i Agjencisë Kombëtare të Lajmeve Somale, Ismail Mukhtar Omar dhe CEO i agjencisë New me seli në Zimbabve, Ziana Rangarirai Shoko.
Në fjalën e tij, De Alessandri preku çështje të tilla si, qëndrueshmëria dhe financat e gjelbra, duke thënë se përgjegjësitë kryesore të medias si pjesë e luftës kundër krizave klimatike dhe mjedisore përfshijnë promovimin e një kulture të qëndrueshmërisë, rritjen e ndërgjegjësimit, promovimin e ndryshimeve kulturore, të besueshme, të qarta, informacionin dallues, relevant, përkatës në lidhje me ndryshimet klimatike dhe qëndrueshmërinë si një temë tërthore dhe jo si një temë “Niçe”.
“Logjika e qëndrueshmërisë është thelbi i së ardhmes. Një shoqëri e qëndrueshme është plotësisht e vetëdijshme për burimet në dispozicion, dhe i përdor ato në mënyrën më të mirë të mundshme për t’iu përgjigjur brezave të ardhshëm”, tha ai.
“Të gjithë e dimë se aktualisht nuk është kështu. Në nivel global, shfrytëzohen pothuajse dyfishi i burimeve që mund të rigjenerohen. Me fjalë të tjera, do të thotë që çdo vit ne konsumojmë më shumë se sa prodhon planeti në dy vjet”, shtoi ai.
“Të jesh i vetëdijshëm për këtë do të thotë, të kuptosh se si ne lëvizim, ta kthejmë zhvillimin tonë në rrugën e duhur, dhe të gjitha qeveritë ndërkombëtare kanë adoptuar parimin e qëndrueshmërisë dhe jo vetëm në të njëjtin nivel politik, por kjo është një domosdoshmëri për kompanitë dhe mediat për të vazhduar konkurrencën në treg dhe investitorët”, theksoi De Alessandri.
Drejtoresha e Agjencisë së Lajmeve të Filipineve për Lajmet Klimatike Ison e nisi fjalimin e saj duke vënë në dukje se ndryshimi i klimës ka ndikime të rënda si, rritja e shpeshtësisë dhe ashpërsisë së fatkeqësive natyrore, rritja e nivelit të detit, reshjet ekstreme dhe degradimi i mjedisit në Filipinet.
“Filipinet po preken nga rreth 20 tajfunë në vit dhe si i tillë konsiderohet vendi i tretë më i prirur ndaj fatkeqësive në botë”, tha ajo.
“Për të zbutur ndikimin e ndryshimeve klimatike, qeveria e Filipineve ka zbatuar disa politika të tilla si heqja graduale e centraleve me qymyr dhe, në vend të kësaj, po investon më shumë në energjinë e rinovueshme, duke reduktuar përdorimin e plastikës dhe duke zbatuar Programin e Mbjelljes së Pemëve Natyrore për rehabilitimin e pyjeve në vend”, shtoi ajo.
Ajo tha se elasticiteti i klimës tani është thelbi i të gjitha programeve dhe aktiviteteve që atribuojnë afërsisht 24 miliardë pesos (mbi 407 milionë dollarë) për ndryshimet klimatike në buxhetin kombëtar të këtij viti.
“Filipinet e dinë se lufta kundër ndryshimit të klimës do të ishte e suksesshme vetëm nëse të gjithë janë të përkushtuar dhe të vendosur për të drejtuar praktikat dhe sistemet tona drejt drejtimit të gjelbër”, përfundoi ajo.
Ndërkohë, kreu i Agjencisë Kombëtare të Lajmeve Somaleze Omar shprehu besimin e tij se diskutimet në forum do të kishin një ndikim pozitiv në riformësimin e narrativës së ndryshimeve klimatike në media, si dhe në lëvizjen drejt një zgjidhjeje globale.
Duke iu referuar sfidave të Somalisë për shkak të ndryshimeve klimatike, Omar tha se shumë jetë kanë humbur deri më tani, dhe zhvendosja e shkaktuar nga klima ka qenë një problem në rritje.
“Ndryshimi i klimës ka një ndikim të shtuar në Zimbabve për shkak të pozicionit gjeografik”, tha Shoko kreu i agjencisë New Ziana Rangarirai me seli në Zimbabve, ndërsa vuri në dukje se çështjet e tokës që rrjedhin nga historia e saj, si dhe sanksionet politike ndaj vendit kanë paraqitur sfida të mëtejshme.
Shoko tha se Zimbabve kishte pjesën e thatësirës shkatërruese dhe përmbytjeve shkatërruese si shumë pjesë të tjera të botës. Kjo i përkeqësoi edhe më shumë problemet ekonomike në vend, ku mbi 70% e jetesës varej nga bujqësia.
Në fjalimet e tyre, folësit vlerësuan mjetet për të promovuar historitë e lidhura me mjedisin dhe klimën dhe mënyrën e përdorimit të burimeve të organeve mediatike për këtë qëllim.
Forumi njëditor synon të trajtojë çështje të tilla si, nevoja për të krijuar një gjuhë të re mediatike për çështjet mjedisore dhe klimatike, agjencitë ndërkombëtare të lajmeve që rrisin ndërgjegjësimin global, detyrat e mediave tradicionale dhe të reja, dhe ndjekja e ndërgjegjësimit mjedisor në fushat e reja të lajmeve.
Mes pjesëmarrësve ndërkombëtarë të forumit ishin ish-ministri i Evropës i Portugalisë, Bruno Macaes, zëvendës-sekretari Ekzekutiv i Konventës Kuadër të OKB-së për Ndryshimet Klimatike, Ovais Sarmad, redaktori i lajmeve për klimën dhe mjedisin në Associated Press (AP), Peter Prengaman, drejtori i klimës i Agjencisë EFE të Spanjës, Arturo Larena.
Përfaqësuesja e Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP) rezidente në Turqi, Louisa Vinton, tha se Turqia ka potencialin për të ofruar kontribut si një lider global për ndryshime pozitive në veprimin klimatik.
Forumi i Mjedisit, i organizuar nga Anadolu Agency (AA) me objektivin e ndërgjegjësimit për krizën klimatike dhe çështjet mjedisore, vazhdon në Stamboll me temën kryesore “Riformësimi i narrativës së krizave mjedisore dhe klimatike”.
Në Forumin Mjedisor të AA-së, i cili u hap me videomesazhet e presidentit Recep Tayyip Erdogan dhe kreut të Komunikimeve të Presidencës, Fahrettin Altun, mbajtën fjalim për pjesëmarrësit edhe kryetari i Bordit Drejtues dhe drejtori i përgjithshëm i AA, Serdar Karagoz, përfaqësuesi i përhershëm i UNDP-së për Turqinë dhe zv/drejtori ekzekutiv i Konventës Kornizë për Ndryshimet Klimatike të Kombeve të Bashkuara, Ovais Sarmad.
Në fjalën e saj, përfaqësuesja e përhershme i UNDP-së në Turqi, Vinton tha se pjesëmarrja e zyrtarëve të lartë të Turqisë në Forumin e Mjedisit të AA-së kishte rëndësi jetike për veprimin efektiv në çështjen e ndryshimit klimatik në nivel kombëtar.
“Turqia ka potencialin të ofrojë kontribut si një lider global për ndryshime pozitive në veprimin klimatik”, tha Vinton.
Duke shtuar se ekziston një nevojë urgjente për t’u larguar nga trajtimi i çështjes klimatike në stilin e një skenari filmash horror, Vinton u bëri thirrje medieve që ndryshimin klimatik ta trajtonin jo në një mënyrë që përhap frikë, por duke ofruar një rrugëdalje.
Vinton tha se komuniteti po përballet me faktin se si të ndërmarrë veprime dhe të rrisë ndërgjegjësimin pa krijuar një kërcënim, duke tërhequr vëmendjen ndaj vështirësive të motivimit të njerëzve drejt qëllimit të mbrojtjes së planetit.
Pasi rekomandoi zëvendësimin e lëndëve djegëse fosile me burime të rinovueshme, Vinton theksoi se qeveritë në çdo nivel duhet të përqafonin një qasje tërësore lidhur me veprimin klimatik pa shkaktuar panik.
Duke nënvizuar nevojën për të respektuar natyrën, Vinton vuri në dukje se bota ndodhej në një fazë ku duhej të kalohej në veprim për të minimizuar ndryshimin klimatik.
“Po shkojmë drejt diçkaje të frikshme”, tha ajo duke përshkruar situatën aktuale, dhe paralajmëruar të gjithë lidhur me ekzistencën e një lufte vetëvrasëse kundër natyrës.
Ndër të tjera, Vinton u bëri thirrje qeverive që të qëndronin në anën e drejtë të historisë, duke thënë se shpjegimi i medias luante një rol shumë të rëndësishëm në këtë çështje.
Duke vënë në dukje se veprimi i ndryshimit të klimës ishte një moment përcaktues për Turqinë, Vinton nënvizoi bashkëpunimin mes OKB-së dhe UNDP-së me Turqinë. Ajo e përshkroi bërjen palë të Turqisë në Marrëveshjen e Parisit për Klimën si një vendim të madh dhe vizionar. Pasi tërhoqi vëmendjen për qëllimin e Turqisë për t’u bërë një lider në revolucionin e gjelbër, Vinton tha se ky ishte një hap shumë i rëndësishëm.
Vinton deklaroi se UNDP, që është në kontakt të ngushtë me Ministrinë e Mjedisit, Urbanizimit dhe Ndryshimeve Klimatike dhe institucione të tjera në Turqisë, mbështet përgatitjen e planeve strategjike afatgjata lidhur me veprimin ndaj ndryshimit klimatik në Turqi dhe më tej, dhe rekomandon që në vend të përdoret energjia elektrike e bazuar në energjinë diellore dhe në erë.
Duke tërhequr vëmendjen mbi rolin që luan teknologjia në veprimin e ndryshimit klimatik, Vinton tha se një nga sfidat me të cilat detyrohen të përballen është mungesa e burimeve. Vinton nënvizoi se duhet të krijohet një mekanizëm financimi që do t’i mundësojë çdo familjeje që jeton në pyll apo fshat të vendosë një panel diellor në çatinë e tyre dhe të prodhojë energji.
Vinton shpjegoi se njerëzit janë të prirur drejt supozimit se, sa më radikal të jetë ndryshimi, aq më i shtrenjtë do të jetë ai. Ajo theksoi se investimi në veprimin klimatik ishte logjik si në aspektin mjedisor, ashtu edhe në atë ekonomik, dhe se ishte e nevojshme që të vendosej fokusi në zgjidhjen.
Sarmad, zëvendësdrejtori ekzekutiv i Konventës Kornizë të OKB-së për Ndryshimet Klimatike, tha se është e rëndësishme të kuptohej se me çfarë po përballemi dhe çfarë mund të bëhet në lidhje me veprimin e ndryshimit klimatik.
“Pavarësisht nëse jemi të pasur apo të varfër, ndryshimi i klimës na ka nën kontroll”, tha Sarmad duke iu referuar zhvendosjeve të shkaktuara nga përmbytjet në Pakistan.
Sarmad tha se shkencëtarët po punonin për Panelin Ndërqeveritar për Raportin e Ndryshimeve Klimatike me qëllimin për të mësuar se çfarë e shkaktonte ndryshimin e klimës dhe çfarë mund të bëhej për t’i parandaluar ndryshimet.
“Ka ende kohë për të kthyer ndikimin e ndryshimit të klimës”, tha Sarmad, duke bërë thirrje për pakësimin e emetimeve të gazit serrë.
“Kjo bie mbi secilën prej qeverive, mbi shoqërinë civile. Ne të gjithë duhet të kalojmë në veprim me mënyrat tona”, tha Sarmad.
Sarmad vuri në dukje rëndësinë e rritjes së efikasitetit dhe kryerjes së investimit në burimet e rinovueshme dhe bëri thirrje për përmirësimin e transportit të udhëtarëve dhe rritjen e infrastrukturës për automjetet elektrike.
“Investimi i bërë në rregullimin transformues, krijon punësim dhe ekonomi më të forta, më rezistente”, theksoi Sarmad.
Zyrtari i OKB-së i bëri thirrje kompanive që përqafojnë qasje miqësore ndaj mjedisit dhe deklaroi se roli i agjencive të lajmeve si AA ishte jashtëzakonisht i rëndësishëm.
Sarmad vuri në dukje se që kur Turqia kishte ratifikuar Marrëveshjen e Parisit në vitin 2021, qeveria kishte shpallur një sërë politikash për neutralitetin e karbonit deri në vitin 2053.
Duke theksuar planifikimin dhe narrativën pozitive për veprimin ndaj ndryshimit klimatik, Sarmad tha se kishte shumë zgjidhje dhe risi dhe se roli kryesor i OKB-së ishte të mbështeste menaxhimin e palëve ose negociatave dhe kryesisht zbatimin e rezolutave të Marrëveshjes së Parisit.
Saramd trajtoi çështjen e riformësimit të narrativës dhe edukimin e njerëzve për ndryshimet klimatike në nivel kombëtar përmes transmetuesve publikë.
Zv.presidenti turk, Fuat Oktay deklaroi se Turqia e konsideronte luftën ndaj ndryshimeve klimatike dhe ndotjes së mjedisit si një nga prioritetet e saj kryesore.
Në adresimin e tij në Forumin e Mjedisit, të organizuar nga AA në Stamboll, zv.presidenti Oktay tha se Turqia kishte njoftuar objektivin e saj të emetimeve neto zero deri në vitin 2053 dhe zbuloi vizionin e saj të fortë për ndryshimet klimatike.
Në këtë drejtim, tha ai, Turqia kishte përgatitur planin e veprimit të marrëveshjes së gjelbër për transformimin e gjelbër të fokusuar në prodhimin industrial miqësor ndaj mjedisit.
Oktay tha se Ankaraja po vazhdonte përpjekjet për ligjin e klimës, i cili do të ishte një gur themeli në luftën e vendit kundër ndryshimeve klimatike.
Ai shtoi se Turqia gjithashtu kishte përcaktuar politikën e saj të reduktimit të gazeve serrë duke marrë parasysh mendimet e të gjithë aktorëve përkatës si në sektorin publik ashtu edhe në atë privat.
Në përputhje me objektivin e Ankarasë për emetimin neto zero, Oktay tha se po Turqia kishte planifikuar të përfundonte strategjinë afatgjate të klimës së Turqisë deri në fund të këtij viti.
“Ne jemi një nga vendet kryesore në botë në luftën kundër shkretëtirëzimit dhe erozionit”, tha Oktay duke folur për vendosmërinë e Turqisë për të luftuar ndryshimet klimatike
Më tej, ai njoftoi se 54,3 për qind e energjisë elektrike në vend përbëhej nga burime të rinovueshme.
“Përsa i përket kapacitetit të instaluar, Turqia renditet e dyta në Evropë dhe e nënta në botë për hidro-elektricitetin”, tha ai.
“Gjithashtu, me projektin zero mbetje u parandaluan 3,9 milionë tonë emetime të gazeve serrë, dhe 347 milionë pemë janë shpëtuar përmes këtij projekti”, tha Oktay.//a.i/
