Një studim i ri mbi majmunët makakë ka treguar se shtatzënia mund të lërë një gjurmë të qëndrueshme në skelet.
Pas lindjes, majmunët femra makakë tregojnë përqendrime dukshëm më të ulëta të kalciumit, fosforit dhe magnezit në kockat e tyre në krahasim me ata që nuk e kanë përjetuar shtatzëninë. Edhe pse ky studim i veçantë nuk shqyrtoi njerëzit, gjetjet ndihmojnë në informimin se si ngjarjet kryesore të jetës mund të lënë një nënshkrim në indet skeletore të primatëve në përgjithësi.
Edhe pse mund të duken si shtylla betoni të mbuluara me muskuj, kockat e primatëve janë çuditërisht dinamike. Kockat rriten gradualisht gjatë gjithë jetës dhe ndryshimet vjetore në rritje shpesh ndikohen nga faktorët e stilit të jetesës. Shumica prej nesh e dinë se dendësia e kockave mund të humbet me kalimin e moshës, veçanërisht pas menopauzës, por gjatë jetës, sëmundjet, dieta, klima dhe shtatzënia mund të lënë një rekord të përhershëm në indet e kalcifikuara që mund të “lexohen” në jetën e përtejme.
Dëshmitë sugjerojnë se gjatë shtatzënisë tek njerëzit, trupi i nënës mund të tërheqë kalciumin nga kockat e saj ku gëlltiten sasi të pamjaftueshme të lëndëve ushqyese, duke reduktuar masën, përbërjen dhe densitetin e skeletit të saj për një kohë. Gjatë dhënies së gjirit, kockat e nënës në të vërtetë “risorbohen” në gjakun e saj për të prodhuar mjaft qumësht të pasur me kalcium. Mineralet e humbura zëvendësohen lehtësisht kur laktacioni ndalon, por edhe atëherë shkencëtarët mund të vërejnë një mungesë afatshkurtër. Antropologia Paola Cerrito nga Universiteti i Nju Jorkut tha se:
Hulumtimi ynë tregon se edhe para fundit të fertilitetit, skeleti i përgjigjet në mënyrë dinamike ndryshimeve në statusin riprodhues.
Këto gjetje konfirmojnë edhe një herë ndikimin domethënës të lindjes së fëmijëve në organizmin femëror, thjesht, dëshmitë e riprodhimit “shkruhen në kocka” gjatë gjithë jetës. Studimi bazohet në vetëm shtatë majmunë makakë rhesus që ngordhën natyrshëm, katër prej të cilëve ishin femra, por edhe midis këtij grupi të kufizuar, femuret treguan ndryshime relative që mund të shpjegoheshin vetëm me shtatzëninë dhe laktacionin.
Dy majmunë makakë femra që u riprodhuan gjatë gjithë jetës së tyre treguan përbërje relativisht të ndryshme kockash, duke përfshirë përmbajtje më të ulët të kalciumit, fosforit dhe magnezit. “Gjetjet në lidhje me ndryshimet elementare të lidhura me riprodhimin janë të rëndësishme sepse zbulimi i lindjes nga indet e mineralizuara është ende një zonë kryesisht e pa eksploruar e kërkimit me implikime të rëndësishme për studimet evolucionare, konservuese dhe arkeologjike,” shkruajnë autorët.
Top Channel
//Google Analytics window.dataLayer = window.dataLayer || [];
function gtag() { dataLayer.push(arguments); } gtag('js', new Date());
gtag('config', 'UA-7855069-1');
//Facebook window.fbAsyncInit = function() { FB.init({ appId: '1715618661991455', xfbml: true, version: 'v2.10' }); FB.AppEvents.logPageView(); };
(function(d, s, id) { var js, fjs = d.getElementsByTagName(s)[0]; if (d.getElementById(id)) { return; } js = d.createElement(s); js.id = id; js.src = "https://connect.facebook.net/en_US/sdk.js"; fjs.parentNode.insertBefore(js, fjs); }(document, 'script', 'facebook-jssdk'));
