Këshilli shtetëror zviceran nuk dëshiron që personat e lindur në Zvicër të marrin automatikisht një pasaportë zvicerane. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se çështja është jashtë tryezës. Një shoqatë tashmë ka shpallur një iniciativë
Ndryshe nga SHBA-ja apo Kanadaja, për shembull, kushdo i lindur në Zvicër nuk merr automatikisht një pasaportë zvicerane. Kështu duhet të qëndrojë, vendosi të martën shtetëror zviceran. Me 29 kundër dhe 13 vota pro, dhoma e vogël hodhi poshtë një propozim të politikanit të SP-së Paul Rechsteiner (69), i cili donte të prezantonte të ashtuquajturin parim “Ius soli”.
Rechsteiner argumentoi më kot se rreth një e katërta e popullsisë nuk kishte pasaportë zvicerane dhe, rrjedhimisht, nuk mund të zgjedhte dhe as të votonte. Ai kritikoi gjithashtu faktin se disa nuk mund të natyralizoheshin thjesht sepse kishin ndërruar vendbanimin në të kaluarën ose prindërit e tyre kishin marrë ndihmë sociale. “Pengesat e larta do të thotë se shumë nuk kanë pasur kurrë një shans real për natyralizim, edhe nëse kanë lindur në Zvicër dhe kanë jetuar gjithmonë këtu”, tha Rechsteiner.
Këshilltarja federale Karin Keller-Sutter (57), nga ana tjetër, paralajmëroi se duke futur parimin e vendlindjes, Zvicra nuk mund të kontrollonte më imigracionin dhe, mbi të gjitha, vetë natyralizimin. Ajo gjithashtu theksoi se si rezultat i ndryshimit të sistemit, fëmijëve të turistëve të lindur në Zvicër, për shembull, iu dha automatikisht shtetësia zvicerane. Kjo do t’u mundësonte prindërve të qëndronin në Zvicër, tha ajo.
Në fund, Këshilli shtetëror zviceran ndoqi qartë këshilltaren federale të FDP. Megjithatë, çështja nuk është jashtë tavolinës. Sepse menjëherë pas debatit, shoqata “Aktion Vierviertel” njoftoi një iniciativë që synon futjen e nënshtetësisë zvicerane që nga lindja, informon portali Shtegu. Natyralizimet për të rinjtë dhe të rriturit që nuk kanë lindur këtu, gjithashtu duhet të thjeshtohen. Bashkëkryetari i shoqatës, Arbër Bullakaj (35) thotë: “Popullsia po hapet, po bëhet më e larmishme dhe për disa çështje po mendon ndryshe nga parlamenti. Kështu që është koha për iniciativën”.
Siç sugjeron emri i shoqatës “Aktion Vierviertel”, anëtarët e saj janë të përkushtuar që një ditë të sigurojnë që katër të katërtat e popullsisë, pra të gjithë ata që jetojnë në Zvicër, të kenë shansin për të fituar pasaportën e kuqe dhe për të shprehur fjalën e tyre. Në ndryshim nga vizioni i klubit, nisma do të duhet të bëjë prerje tematike, thotë Arbëri.
Për momentin ai dhe kolegët e tij janë duke punuar për tekstin e nismës. Ata duan ta nisin zyrtarisht nismën në vjeshtën e vitit 2022 dhe mbledhja e nënshkrimeve do të fillojë në pranverën e 2023.
Ata ishin në gjendje të rezervonin të paktën një sukses të vogël të martën. Përderisa Këshilli shtetëror zviceran refuzoi propozimin e Rechsteiner, ata referuan një propozim të këshilltares së gjelbër Lisa Mazzone (33), e cila kërkon natyralizimin më të lehtë të gjeneratës së dytë, për t’u shqyrtuar nga Komisioni Politik Shtetëror. Në vitin 2017, popullsia ra dakord për natyralizimin më të lehtë të gjeneratës së tretë.
Këshilltari shtetëror i FDP-së, Andrea Caroni (41), i cili kishte bërë fushatë për testin, tha se nuk mund t’i premtonte Lisa Mazzone se do të pajtohej me përmbajtjen e propozimit, por ai pranoi “se këtu po ngrihet një çështje e rëndësishme politike”.
