Delegatët që marrin pjesë në një debat urgjent në Këshillin e OKB-së për të Drejtat e Njeriut mbi statusin e grave dhe vajzave në Afganistan po i kërkojnë komunitetit ndërkombëtar që të ushtrojë presion maksimal ndaj talebanëve.
Në hapjen e debatit të së premtes, shefja e OKB-së për të drejtat e njeriut, Michelle Bachelet akuzoi talebanët për shtypje sistematike dhe për përjashtimin e grave dhe vajzave nga jeta publike në Afganistan.
Ajo i tha këshillit të të drejtave se dhuna dhe ngacmimi në familje janë rritur nën sundimin e talebanëve, ashtu si edhe sulmet kundër mbrojtëseve të të drejtave të njeriut, gazetarëve dhe avokatëve. Ajo tha se gratë nuk mund të gjejnë më punë dhe se shkollimi i mesëm për më shumë se një milion vajza ka përfunduar.
Ajo tha se një numër në rritje i kufizimeve në lëvizje dhe veshje i kanë zhytur gratë në një depresion të thellë.
“Ndërsa disa nga këto shqetësime i paraprinë pushtimit të talebanëve në gusht 2021, reformat në atë kohë po lëviznin në drejtimin e duhur. Kishte përmirësime dhe shpresa,” tha Bachelet. “Megjithatë, që kur talebanët morën pushtetin, gratë dhe vajzat po përjetojnë kthimin më domethënës dhe të shpejtë në gëzimin e të drejtave të tyre në të gjithë bordin në dekada.”
Raportuesi special për situatën e të drejtave të njeriut në Afganistan, Richard Bennett, tha se degradimi i të drejtave të grave është thelbësor për ideologjinë talebane. Nën sundimin taleban në vitet 1990, vuri në dukje ai, kishte një regres të dukshëm në të drejtat e grave dhe vajzave.
‘Mizogjinia dhe shtypja’
“Prandaj, nuk duhet të jetë befasi që, pavarësisht garancive publike nga talebanët se do të respektonin të drejtat e grave dhe vajzave, ata po rivendosin hap pas hapi diskriminimin ndaj grave dhe vajzave karakteristikë e mandatit të tyre të mëparshëm dhe që është i pashembullt në nivel global në mizogjinia dhe shtypja e saj”, tha ai.
Në një fjalim të pasionuar në këshill, nënkryetarja e parë femër e parlamentit afgan, Fawzia Koofi, përshkroi situatën e rëndë mes grave afgane. Ajo tha se gratë nuk marrin më pjesë në parlament, në jetën qytetare apo publike. Ajo tha se çdo ditë një ose dy gra kryejnë vetëvrasje sepse nuk u ka mbetur asnjë shpresë.
“Afganistani është i vetmi vend në botë ku gratë janë në thelb fjalë për fjalë të padukshme – klasa e dytë e qytetarëve të tyre,” tha ajo. “Në shekullin 21, është zemërthyer. Është e dhimbshme për mua dhe për motrat dhe bashkëqytetarët e mi të tjerë të mbrojmë të drejtat tona themelore – të drejtën për të qenë të dukshëm, të drejtën për të mos u fshirë nga jeta publike”.
Kombet e Bashkuara nuk i njohin talebanët si sundimtarë legjitimë të Afganistanit dhe grupi nuk ka të drejtë të flasë në asnjë forum të OKB-së. Ambasadori afgan i qeverisë së mëparshme foli dhe në thelb konfirmoi atë që pjesëmarrësit e tjerë kishin për të thënë.
Ndërsa debati po vazhdonte, 3,000 klerikë islamikë po mblidheshin në Loya Jirga, ose asamblenë e madhe të këshillit, që kur talebanët morën Afganistanin. Vetëm burra janë të pranishëm në tubim, të thirrur për të diskutuar unitetin kombëtar dhe çështjet me të cilat përballet vendi. Zyrtarët talebanë thonë se delegatët meshkuj përfaqësojnë gratë./VOA
Top Channel
