Zyra për Migrim ka dashur vetëm t’i lëshojë një lejeqëndrim. Ndërhyn Gjykata Federale zvicerane
Kur degradojnë një lejeqëndrim të përhershme në lejeqëndrim, autoritetet mund të marrin në konsideratë vetëm incidente negative që kanë ndodhur që nga fillimi i vitit 2019 ose që vazhdojnë pas kësaj date. Këtë e ka vendosur Gjykata Federale zvicerane. Në të kundërt do të ketë një efekt prapaveprues të papranueshëm, pasi ligji për degradimit nuk ka hyrë në fuqi deri në vitin 2019.
Rasti konkret ka të bëjë me një shtetas kosovar i cili jeton në Zvicër që nga viti 1992. Ai është i martuar dhe ka dy fëmijë, të dy shtetas zviceranë. Personi ka kryer shumë shkelje në trafikun rrugor. Në prill 2018, Gjykata e Lartë e Aargaut e dënoi atë me një vit burgim me kusht për importimin e hashashit në vitin 2013.
Një tjetër delikt u shtua në dhjetor 2018. Për shkak se nga autobusi i personit kishte rrjedhur vaji, ai u dënua me një gjobë prej 30 tarifash ditore për shkelje të Aktit të Mbrojtjes së Ujërave. Kjo del nga një vendim i Gjykatës Federale zvicerane të publikuar të premten.
Në shtator të vitit 2019, Zyra për Migrim dhe Integrim në Aargau i hoqi kosovarit lejen e qëndrimit të përhershëm dhe i dha lejeqëndrim – me miratimin e Sekretariatit Shtetëror për Migrim (SEM). Zyra e justifikoi degradimin me një deficit integrues, gjë që duket në delikuencën e përsëritur.
Degradimi i lejes së qëndrimit të përhershëm në leje qëndrim për shkak të deficiteve integruese, është i mundur që nga viti 2019. Deficitet gjuhësore ose mungesa e integrimit ekonomik, për shembull, konsiderohen gjithashtu deficite. Më parë, leja e qëndrimit mund të revokohej vetëm për shtetasit e huaj që kishin qëndruar në Zvicër për më shumë se 15 vjet në rast të burgimit afatgjatë, shkeljeve të rënda të sigurisë publike ose në rast të kërcënimit të sigurisë së brendshme ose të jashtme.
Qëllimi i degradimit të ri të futur rishtazi është që njerëzve të vendosur, të paintegruar ose të integruar keq, t’u kujtohen detyrimet e tyre të integrimit, siç shkruan Gjykata e Lartë Federale. Ky degradim duhet të jetë proporcional. Ai gjithashtu mund të kërcënohet vetëm nëse kjo është e përshtatshme për rrethanat.
Në rastin konkret, sipas Gjykatës së Lartë Federale degradimi nuk lejohej. Veprat penale kanë ndodhur të gjitha në vitet para vitit 2019. Përveç veprës kundër Ligjit për Narkotikët, këto ishin vepra të një rëndësie të vogël, edhe nëse jo të gjitha rastet ishin vepra të vogla. Kështu burri ruan lejeqëndrimin e tij, por paralajmërohet.
Sipas Gjykatës Federale zvicerane, nëse në të ardhmen ai përsëri do të bëhet kriminel, pavarësisht nga prania e tij e gjatë në Zvicër, ai duhet të presë që t’i hiqet lejeqëndrimi dhe të dëbohet ose të paktën me një degradim.
Në vendimin e saj, Gjykata Federale zvicerane thekson gjithashtu se SEM nuk kërkon miratimin e SEM për lëshimin e lejes së qëndrimit në kuadër të degradimit. Degradimi dhe dhënia e lejes së qëndrimit formuan një njësi të vetme. Asnjë qëndrim i ri nuk lejohet sepse personi në fjalë ka qenë tashmë ligjërisht në vend bazuar në lejen e tij të qëndrimit të përhershëm.
